Όταν γυρνούν τα χελιδόνια...

Ένα χελιδόνι μπορεί να μην φέρνει την άνοιξη, αλλά τα πολλά με τον ερχομό τους σίγουρα σηματοδοτούν αυτή την υπέροχη εποχή του χρόνου. Και τα περιμένουμε πώς και πώς να φτάσουν στα μέρη μας. 

Τα χελιδόνια διανύουν περίπου 10.000 χλμ. κάθε χρόνο για να έρθουν στην Ελλάδα. Ξεκινούν από την Αφρική (νότια της Σαχάρας) σε μεγάλα σμήνη για να φτάσουν εδώ την άνοιξη.

Το ίδιο μεγάλο ταξίδι κάνουν και το φθινόπωρο, όταν φεύγουν από την Ελλάδα. Συνολικά δηλαδή μπορεί να ταξιδέψουν περίπου 20.000 χλμ. τον χρόνο για να έρθουν εδώ και να επιστρέψουν στην Αφρική!

Όπως καταλαβαίνεις, το ταξίδι τους είναι μεγάλο και διαρκεί αρκετές εβδομάδες. Έτσι, πριν ξεκινήσουν από την Αφρική, πρέπει να είναι γεμάτα ενέργεια, δηλαδή να έχουν φάει πολλά πλούσια μυγογεύματα. Αλλά και κατά τη διάρκεια ενός τέτοιου ταξιδιού χρειάζεται να κάνουν αρκετές στάσεις για ξεκούραση, νερό και φαγητό.

Ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι

Μέσα σ΄ αυτή την τεράστια απόσταση που διανύουν τα χελιδόνια κάθε χρόνο αντιμετωπίζουν προβλήματα, που κάνουν το ταξίδι τους πιο δύσκολο.

Το κυριότερο είναι ότι πρέπει να περάσουν πάνω από το Αιγαίο, δηλαδή να διανύσουν μια μεγάλη απόσταση που καλύπτεται κυρίως από θάλασσα. Αυτό σημαίνει πως χρειάζονται αρκετή ενέργεια, διότι αν κουραστούν και δεν βρίσκεται κάποιο νησάκι κοντά τους να ξεκουραστούν, θα πέσουν στη θάλασσα και θα πνιγούν. Ακόμα, μπορεί να έρθουν αντιμέτωπα με αρπακτικά πουλιά, καταιγίδες και δυνατούς ανέμους.

Η λίστα με τις δυσκολίες δεν σταματά όμως εδώ. Πολλά από τα μέρη όπου θα μπορούσαν να ξεκουραστούν έχουν καταστραφεί ή ρυπανθεί με αποτέλεσμα πολλά από τα χελιδόνια να μην τα καταφέρνουν. Αλλά ακόμη και αυτά που φτάνουν στο προορισμό τους συναντούν όλο και λιγότερα μέρη όπου θα μπορούσαν να φωλιάσουν.

Τι θα γινόταν αν δεν έρχονταν τα χελιδόνια;

Από παλιά οι άνθρωποι είχαν συνδυάσει την άφιξη των χελιδονιών με την άνοιξη. Αυτό ίσως να αρκούσε για να καταλάβουμε γιατί μας είναι τόσο αγαπητά. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Τα χελιδόνια τρέφονται με μικρά έντομα, όπως κουνούπια και μύγες. Μάλιστα οι γονείς, για να ταΐσουν τα μικρά τους, ετοιμάζουν σβόλους που ο καθένας αποτελείται από περισσότερα από 50 έντομα.

Κάνε τώρα έναν απλό υπολογισμό: ένα μικρό χελιδόνι σε μια μπουκιά τρώει παραπάνω από 50 κουνούπια και μύγες! Φαντάσου δηλαδή πόσα έντομα τρώει μια χελιδονοοικογένεια με 3 – 6 μικρά σε μία μέρα! Τι θα γινόταν αν δεν έρχονταν τα χελιδόνια μια χρονιά;


Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία μας δίνει τέσσερις πολύ χρήσιμες συμβουλές για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε ώστε να τα υποδεχθούμε όπως πρέπει.

–Δεν τα πλησιάζουμε και δεν τα ενοχλούμε καθόλου. Όταν φτάνουν είναι αποδυναμωμένα και κάθε περαιτέρω σπατάλη ενέργειας μπορεί να αποβεί γι’ αυτά μοιραία.

–Τους δίνουμε χρόνο να ανακτήσουν δυνάμεις και μετά απολαμβάνουμε ελεύθερα την παρέα τους

–Δεν προσπαθούμε να τα ταΐσουμε. Τα χελιδόνια τρέφονται με έντομα που τα πιάνουν στον αέρα και δεν δέχονται σπόρους, ψίχουλα και άλλες ανάλογες τροφές

–Τα προστατεύουμε από τις οικόσιτες γάτες, μέχρι να αναχωρήσουν ή να καταφέρουν να πετάξουν σε πιο ασφαλές μέρος.

Πως φτιάχνουν τις φωλιές τους

Τα 4 από τα 5 είδη χελιδονιών φτιάχνουν τη φωλιά τους από πηλό (λάσπη) ενώ μόνο το ένα, το οχθοχελίδονο, ανοίγει τρύπες στο έδαφος συνήθως εκεί που υπάρχει νερό.

Μαζεύουν μικρά κομμάτια λάσπης από κάποιο κοντινό σημείο και τους μεταφέρουν εκεί που θέλουν να χτίσουν τη φωλιά τους.

Χρειάζονται 700 – 1500 σβόλους για την κάθε φωλιά. Το «χτίσιμο» μπορεί να κρατήσει από 3 έως 16 ημέρες

* Πληροφορίες από: ornithologiki.gr