«Αρχισαν τα όργανα», οι συγκρούσεις, τα εξώδικα

Η εισαγωγή των μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, μια «μεταρρύθμιση» που υποσχέθηκε να αλλάξει ριζικά τον χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης, βρίσκεται ήδη σε μια κρίσιμη και θολή φάση. Μετά την εισήγηση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) υπέρ έξι ιδρυμάτων από τα συνολικά δώδεκα που κατέθεσαν αιτήσεις, το θερμόμετρο ανεβαίνει: αντιδράσεις, παρασκηνιακές πιέσεις, ακόμη και εξώδικες ενέργειες διαμορφώνουν ένα σκηνικό έντασης πριν ακόμα πέσουν οι τελικές υπογραφές.

Η εισήγηση και η σιωπηρή επιβεβαίωση

Σε δηλώσεις του στις 27 Ιουλίου στη δημόσια τηλεόραση ο υφυπουργός Παιδείας Νίκος Παπαϊωάννου είχε δηλώσει τα εξής: «Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι εφόσον έχουμε τις εισηγήσεις από τις δύο επιτροπές [ΕΘΑΕΕ και ΕΟΠΠΕΠ], το υπουργείο θα προχωρήσει άμεσα σε ανακοινώσεις».

Ωστόσο, διέρρευσε πρόσφατα στον Τύπο (και μάλιστα σε μεγάλα Μέσα) η εισήγηση της ΕΘΑΕΕ (Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης) για τις συγχωνεύσεις/καταργήσεις Τμημάτων στα ΑΕΙ.

Η είδηση αναπαράχθηκε ευρέως, χωρίς να υπάρξει καμία επίσημη διάψευση από το υπουργείο Παιδείας, την ίδια την ΕΘΑΕΕ, ή άλλον αρμόδιο θεσμικό φορέα. Σε μια χώρα όπου η «μη διάψευση» ισοδυναμεί συχνά με σιωπηρή επιβεβαίωση, η διαρροή θεωρείται στρατηγική «προετοιμασίας εδάφους» για τις αντιδράσεις που θα ακολουθήσουν.

Τι προκύπτει από αυτό το σκηνικό:

1. Η εισήγηση υπάρχει, αλλά δεν έχει ακόμα «θεσμική σφραγίδα».

Η διαρροή στον Τύπο δεν είναι τυχαία: κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για προσχέδιο ή τελικό κείμενο που έχει κυκλοφορήσει ανεπίσημα στους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» – δηλαδή πολιτικούς, πανεπιστημιακούς και δημοσιογράφους που καλύπτουν το εκπαιδευτικό ρεπορτάζ.

2. Η μη διάψευση λειτουργεί ως «σιωπηρή επιβεβαίωση». Στην ελληνική πολιτική πρακτική, όταν δεν διαψεύδεται κάτι που διαρρέει με τέτοια ένταση και λεπτομέρεια, αυτό συνήθως σημαίνει ότι είναι κατά βάση αληθές, ενδεχομένως υπάρχουν ακόμα τεχνικές ή επικοινωνιακές λεπτομέρειες υπό διαμόρφωση, ή/και το υπουργείο μετρά αντιδράσεις πριν το ανακοινώσει επίσημα.

Εξώδικα και ρήγμα στον χώρο

Οι «κομμένοι» επιχειρούν να ανατρέψουν τις εισηγήσεις με επιχειρήματα ακαδημαϊκού χαρακτήρα. Παράλληλα, η Πανελλήνια Ενωση Αναγνωρισμένων Κολλεγίων (ΠΕΑΚ) απέστειλε εξώδικο κατά της ΕΘΑΑΕ και του ΕΟΠΠΕΠ κατηγορώντας τις επιτροπές για σοβαρές πλημμέλειες, έλλειψη αιτιολόγησης και παραβίαση αρχών συνταγματικότητας.

Η παρέμβαση αυτή προκάλεσε νέο κύμα έντασης, καθώς ο Σύνδεσμος Ελληνικών Κολλεγίων, που εκπροσωπεί μεγάλα ιδρύματα όπως τα BCA, CITY College, Mediterranean College, Aegean College, διαχώρισε πλήρως τη θέση του από τις εξώδικες ενέργειες της ΠΕΑΚ, υπογραμμίζοντας πως στηρίζει τη θεσμική διαδικασία και απορρίπτει κάθε μορφή πίεσης.

Το ρήγμα είναι εμφανές: από τη μία η ΠΕΑΚ ζητά λογοδοσία, από την άλλη ο Σύνδεσμος, στα μέλη του οποίου φοιτά περίπου το 80% των σπουδαστών ιδιωτικών κολεγίων, έχει εντελώς αντίθετη γραμμή.

Η πρώτη φάση του θεσμού των μη κρατικών ΑΕΙ στην Ελλάδα μοιάζει ήδη να συνοδεύεται από έναν θερινό «πόλεμο χαρακωμάτων», με προσφυγές, αντιπαραθέσεις και αλληλοκατηγορίες.

Οι πρώτες σκιές παραβατικότητας

Οι άδειες των ιδιωτικών πανεπιστημίων δεν έχουν ακόμα εκδοθεί. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη, δεν υπάρχει τίποτα επίσημο από την ΕΘΑΑΕ ή το υπουργείο και κατά συνέπεια κανείς δεν πρέπει να βιάζεται.

Ωστόσο, φαίνεται ότι για κάποιους από τους αιτούντες αυτά είναι ψιλά γράμματα. Πώς αλλιώς μπορεί να ερμηνευτεί το γεγονός ότι κάποιοι, πριν καν ανακοινωθούν επίσημα οι άδειες λειτουργίας, διαφημίζονται στα κοινωνικά δίκτυα ως Πανεπιστήμια; Και κάποιοι άλλοι, ενώ στα δημοσιεύματα –που δεν διαψεύστηκαν– είναι ανάμεσα σε αυτούς που απορρίφθηκαν, διαφημίζονται ως Πανεπιστήμια;

Και αυτό παρά τις προβλέψεις της υφιστάμενης νομοθεσίας για ζητήματα παραπλάνησης κοινού. Είναι να αναρωτιέται κανείς. Αν αυτά τα κάνουν τώρα, πιο μετά, εφόσον πάρουν άδεια, τι θα βγαίνουν και θα λένε;

Η τελική υπογραφή ανήκει στην υπουργό Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, ενώ η αντιπαράθεση έχει ήδη μεταφερθεί στην πολιτική αρένα. Ο τομεάρχης Παιδείας του ΠΑΣΟΚ, Στέφανος Παραστατίδης, σχολίασε με αιχμηρό τρόπο την απόφαση της ΕΘΑΑΕ να απορρίψει 6 από τις 12 αιτήσεις για την αδειοδότηση Μη Κρατικών Πανεπιστημίων, ανάμεσά τους και το Paris 13 – Sorbonne Paris Nord.

Οπως τόνισε, η εξέλιξη αυτή καταρρίπτει τον ισχυρισμό ότι με τον νόμο του πρώην υπουργού Παιδείας, Κυριάκου Πιερρακάκη, ιδρύονται μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια διεθνούς φήμης, καθώς στην πράξη απλώς αναβαθμίστηκαν κολέγια που λειτουργούσαν ήδη στην Ελλάδα.

Από την άλλη μεριά, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ για «βιαστική και αβάσιμη» κριτική, επισημαίνοντας ότι στηρίχτηκε σε ανεπίσημα δημοσιεύματα και διαψεύστηκε σε όλες τις προβλέψεις του.

Στο διά ταύτα, η πρώτη φάση αδειοδότησης των μη κρατικών ΑΕΙ στην Ελλάδα δείχνει ότι η «μεταρρύθμιση» δεν είναι απλώς ένα εκπαιδευτικό εγχείρημα, αλλά ένα πεδίο έντονων πολιτικών, επιχειρηματικών και θεσμικών συγκρούσεων.

πηγή: από την έντυπη έκδοση της "Εφημερίδας των Συντακτών" - ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΤΣΙΚΑΣ (efsyn.gr)