Έφυγε από τη ζωή ο Ευάγγελος Μουστάκας, ο γλύπτης του αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης

Έφυγε από τη ζωή ο κορυφαίος γλύπτης Ευάγγελος Μουστάκας σε ηλικία 95 χρονών. Είχε γεννηθεί στον Πειραιά και από μικρή ηλικία έδειξε την καλλιτεχνική και δημιουργική φύση του. Η πρώτη επαγγελματική του ενασχόληση ήταν στην εταιρία «Κεραμικός» δημιουργώντας πορσελάνες.

Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Ελλάδας (1950-1953) γλυπτική, με καθηγητή τον Μιχάλη Τόμπρο και συνέχισε τις σπουδές του στην Accademia di Belle Arti στη Φλωρεντία (1960-1963) με υποτροφία. Συνέχισε με σπουδές στην χαρακτική και τη χαλκοχύτευση.

Τα γεγονότα της ζωής του που τον σημάδεψαν βρήκαν διέξοδο στο έργο του. Ο θάνατος του αδελφού του από την πτώση του μαχητικού αεροπλάνου, η φρίκη της Κατοχής (ο κρεμασμένος φίλος του με άλλους 9 σε μπαλκόνια στην Τρίπολη από τους Γερμανούς) και το επάγγελμα του πατέρα του (μηχανικός στον σιδηρόδρομο ΣΠΑΠ), θα αποδοθούν στα έργα του όπως ο «Ίκαρος», «το Βαγόνι Σαρκοφάγος» κ.α.

Εξέθεσε τα έργα του σε πολλές εκθέσεις (ομαδικές και ατομικές) όπως στην Biennale Alexandria 1968 όπου απέσπασε το χρυσό μετάλλιο, στη Μόσχα,
στην Ιταλία, στην Γιουγκοσλαβία, στη Βραζιλία, στις ΗΠΑ, στο Λονδίνο, στο Παρίσι και βραβεύτηκε με το Α΄ βραβείο στο διαγωνισμό για το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στο Μοσχάτο, Α΄ βραβείο για «Νέους Γλύπτες» από την Ελληνοαμερικανική Ένωση και πολλά άλλα. Έργα του τοποθετημένα στον Ελλαδικό χώρο είναι χαρακτηριστικά δείγματα του μνημειακού και πολυτάλαντου δημιουργού όπως το γλυπτό του Μεγάλου Αλεξάνδρου και το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης στην Παραλία της Θεσσαλονίκης, τα έργα του στο Καρπενήσι, στην Παλλήνη, στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, στην Τρίπολη (Μνημείο των Κρεμασμένων), στην Τανάγρα (Μνημείο πεσόντων Αεροπόρων), στο Ηράκλειο Κρήτης, στην Κεφαλλονιά. Έργα του βρίσκονται σε Μουσεία, σε ιδιωτικές και Δημόσιες συλλογές στην Αμερική, στην Κύπρο, στην Αφρική, στο Ισραήλ, στην Ιαπωνία, στην Ευρώπη.

Ασχολήθηκε και με την εικονογράφηση βιβλίων, τη δημιουργία μεταλλίων, εργάστηκε ως συντηρητής έργων και δίδαξε στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση για σύντομο χρονικό διάστημα. Έδωσε διαλέξεις σε Πανεπιστήμια της Αμερικής και ταξίδεψε σε πολλές χώρες για γλυπτικά συνέδρια και συμπόσια δημιουργώντας και αποκομίζοντας γνώσεις.

Ήταν μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας από το 1955 και μέλος σε πολλές επιτροπές κρίσης για διαγωνισμούς μνημείων.

Ο Μέγας Αλέξανδρος

Για το μνημείο, ο γλύπτης είχε πει:

 «…Από μικρό παιδί φανταζόμουν το Μέγα Αλέξανδρο έφιππο κι ορμητικό –ένας Μυθικός ήρωας! Το θέμα με απασχολούσε από το 1960-61 χωρίς να υποψιάζομαι κάποιον διαγωνισμό. Με απασχολεί το έφιππο σαν έκφραση γλυπτική γιατί παρουσιάζει μεγάλες δυνατότητες σύνθεσης. Έτσι για το μνημείο δημιούργησα μία –Γλυπτική Χώρου. Γεωμέτρησα στο έφιππο τις φόρμες, για ν’ αντέξουν στο χρόνο. Ήθελα ένα άλογο έξω από το πραγματικό, ένα άλογο «θηρίο». Έναν Αλέξανδρο να στηρίζεται άνετα στο ανορθωμένο άλογο, να κάθεται σαν στον θρόνο του κι αυτό επεδίωξα στην τελική μελέτη μου. Τον ήθελα μεγαλόπρεπο κι επιβλητικό, ορμητικό και σε ανάταση οραματισμού και αυτά ήταν χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Μέγα Αλέξανδρου. Στρέφεται κρατώντας το σπαθί του, σύμβολο με το οποίο έκοψε τον «Γόρδιο Δεσμό».
Το έφιππο εγγράφεται σε κύκλο που εδράζεται στο ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο της μαρμάρινης βάσης. Είναι ένα θέμα τολμηρό, πολύ δύσκολο, χρειάστηκαν πολλές μελέτες. Οι τεχνικές δυσκολίες της στήριξης τεράστιες. Έπρεπε να βρεθεί το κέντρο βάρους.
Όλες οι λεπτομέρειες μ’ ενδιαφέρουν: η ουρά του αλόγου, ποια φορά θα έχει, τα υφάσματα καθώς βγαίνουν από τη μασχάλη, η μπέρτα, ένα στοιχείο πανέμορφο η οποία με απασχολεί ιδιαίτερα και μελέτησα εκτενέστερα το κέντρο βάρους, με αποτέλεσμα να έχει σωστή ισορροπία, να ζυγίζει τέλεια στο κέντρο, το έφιππο, πέντε τόνους βάρος και σχεδόν αιωρείται!»

Η στατική μελέτη ήταν ακριβής, κάθε τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας, αντέχει 36 τόνους πίεση ανέμου, ας μην ξεχνάμε το Βαρδάρη όπως και τους σεισμούς που ήδη δοκίμασε…

Είναι το Α' Βραβείο για το Μνημείο «Μέγας Αλέξανδρος» στη Θεσσαλονίκη. Έχουν προηγηθεί δύο διαγωνισμοί χωρίς αποτέλεσμα (Μέλος της επιτροπής ήταν και ο αρχαιολόγος Μανόλης Ανδρόνικος). Ο Μουστάκας λαμβάνει μέρος μόνον στον τρίτο διαγωνισμό. Στον τελευταίο τρίτο διαγωνισμό έλαβαν μέρος εικοσιπέντε Έλληνες γλύπτες.

Ο «Μέγας Αλέξανδρος». Έχει ύψος 6.00μ. και πλάτος 7.00μ. Μαζί με την βάση του φτάνει τα 11.00μ. - Το μνημείο «Μέγας Αλέξανδρος» βρίσκεται στην παραλία της Θεσσαλονίκης.

πηγή: emakedonia.gr