Η απελευθέρωση της Σαμοθράκης και του Αιγαίου το 1912 και η εθνική κυριαρχία σήμερα: Έχει σύνορα η θάλασσα;
Μία ιδιαίτερη απελευθέρωση.

Θεοφάνης Μαλκίδης*
Η απελευθέρωση της Σαμοθράκης και του Αιγαίου το 1912 και η εθνική κυριαρχία σήμερα: Έχει σύνορα η θάλασσα;
1.Ρότα ελευθερίας
Ήταν Οκτώβριος του 1912, όταν παράλληλα με τον ελληνικό στρατό ο οποίος απελευθέρωνε την μία μετά την άλλη τις πόλεις καθώς και την πρωτεύουσα της Μακεδονίας, το Πολεμικό μας Ναυτικό, «μεθ’ ὁρμῆς ἀκαθέκτου», υπό τον Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, απελευθέρωνε μετά από σχεδόν εξακόσια χρόνια το Αιγαίο (πλην Δωδεκανήσου) και καθιστούσε αδιαμφισβήτητη την ελληνική εθνική κυριαρχία. Μάλιστα μετά την 8η Οκτωβρίου 1912 και την απελευθέρωση της Λήμνου, το στρατηγικής σημασίας λιμάνι του νησιού στο Μούδρο έγινε το ορμητήριο του ελληνικού στόλου, ο οποίος σε σχηματισμό τριών μοιρών, κατευθύνθηκε για την απελευθέρωση των νησιών του Αιγαίου :
17/10/1912 Ίμβρος, Θάσος και Άγιος Ευστράτιος. 19/10/1912 Σαμοθράκη, 21/10/1912: Ψαρά. 24/10/1912: Τένεδος, 2/11/1912: χερσόνησος Αγίου Όρους, 11/11/1912: Λέσβος, 3/11/1912: Χίος, 14/11/1912: Οινούσσες, 27/11/1912: Ικαρία, 02/3/1913: Σάμος.
2. Σαμοθράκη: μία ιδιαίτερη απελευθέρωση
Ειδικότερα στη Σαμοθράκη με το που αντίκρισαν οι Έλληνες τον στόλο, ο ενθουσιασμός ήταν απερίγραπτος, αφού η λευτεριά ερχόταν μετά από 600 χρόνια, έχοντας πληρώσει, βαρύ φόρο αίματος στη σφαγή της 1ης Σεπτεμβρίου του 1821, ενθουσιασμός που έφθασε στο αποκορύφωμα, όταν μετά από λίγο κυμάτιζε στο νησί η Ελληνική σημαία. Πρώτο μέλημα των ναυτών, ήταν η σύλληψη των οθωμανικών αρχών, δηλαδή των λίγων χωροφυλάκων, οι οποίοι πριν παραδοθούν, παρακάλεσαν τον Αρχιερατικό Επίτροπο Α. Παπανδρέου να μεσολαβήσει για την ασφάλεια της ζωής τους. Ο ιερέας τους οδήγησε και τους παρέδωσε στον επικεφαλή του αγήματος σημαιοφόρο Κωνσταντίνο Παναγιώτου.
Στην σχετική με την απελευθέρωση της Σαμοθράκης έκθεσή του ο Κ. Παναγιώτου αναφέρει μεταξύ των άλλων και τα εξής: «Εις εκτέλεσιν της υπ’ αριθμ. 34 και από 17 τρέχοντος εγγράφου διαταγής υμών, λαμβάνω την τιμήν να σας αναφέρω ότι άμα τη αποβιβάσει μου εν τη Νήσω Σαμοθράκη προέβην αμέσως εις την κατάσχεσιν του εν τη παραλία Λιμεναρχείου, υψώσας επ’ αυτού με τας κεκανονισμένας τιμάς την ελληνικήν Σημαίαν. Αφού δε εγκατέστησα φρουράν εξ ενός διόπου και 8 ναυτών, προέβην εις την κατάσχεσιν παρακείμενης αποθήκης εν η υπήρχε ποσότης κριθής, σίτου και άλλων καρπών…..Είτα δε παραλαβών το υπόλοιπον του αγήματος, μετέβην και κατέλαβον την κυρίως πόλιν της Σαμοθράκης, κατοικουμένην εκ τεσσάρων χιλιάδων περίπου κατοίκων, απάντων Ελλήνων, πλην δύο οικογενειών οθωμανών. ….. Μετέβην είτα εις την εκκλησίαν όπου ετελέσθη δοξολογία παρά των κατοίκων…. Εν Σαμοθράκη τη 19η-10-1912 Κων/νος Παναγιώτου-Σημαιοφόρος»
Το φύλο της 20ης Οκτωβρίου της εφημερίδος «Εμπρός», γράφει μεταξύ των άλλων τα εξής:«Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΩΝ ΝΗΣΩΝ ΘΑΣΣΟΥ ΙΜΒΡΟΥ – ΣΤΡΑΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ Παρά του υποναυάρχου αρχηγού ελήφθησαν αι ακόλουθοι λεπτομέρειαι της καταλήψεως των νήσων Θάσου, Στράτη Αγίου Ευστρατίου), Ίμβρου και Σαμοθράκης…. Σήμερον την πρωΐαν άπας ο στόλος κατέπλευσεν εις Σαμοθράκην και αποβιβάσας άγημα υπό του σημαιοφόρου Παναγιώτου κατέλαβον ταύτην. Ο στόλος περιπολεί διαρκώς περί τα Δαρδανέλλια αναμένων ματαίως την έξοδον του εχθρού.Ο αρχηγός του στόλου υποναύαρχος Π. ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ»
Επίσης, το φύλο της 20ης Οκτωβρίου της εφημερίδος «Σκρίπ», δημοσιεύει τη σχετική είδηση: «Ο ΣΤΟΛΟΣ ΜΑΣ ΚΑΤΕΛΑΒΕ ΚΑΙ ΑΛΛΑΣ ΝΗΣΟΥΣ ΤΟ ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΤΛ/ΜΑ Παρά του υποναυάρχου αρχηγού ελήφθησαν αι ακόλουθοι λεπτομέρειαι της καταλήψεως των νήσων Θάσου, Ίμβρου, Αγίου Ευστρατίου ή Αλονήσου, και Σαμοθράκης….. »
3. Το Αιγαίο, από τη Συνθήκη της Λωζάννης στο καθημερινό τουρκικό bulling
Με την Συνθήκη της Λωζάννης (1923), στο άρθρο 12, κατοχυρώνεται η νέα κατάσταση στο βορειοανατολικό Αιγαίο: «Η ληφθείσα απόφασις τη 13η Φεβρουαρίου 1914 υπό της Συνδιασκέψεως του Λονδίνου εις εκτέλεσιν των άρθρων 5 της Συνθήκης του Λονδίνου της 17/30 Μαίου 1913, και 15 της Συνθήκης των Αθηνών της 1/14 Νοεμβρίου 1913, η κοινοποιηθείσα εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν τη 13 Φεβρουαρίου 1914 και αφορώσα εις την κυριαρχίαν της Ελλάδος επί των νήσων της Ανατολικής Μεσογείου, εκτός της Ίμβρου, Τενέδου και των Λαγουσών Νήσων (Μαυρυών), ιδία των νήσων Λήμνου, Σαμοθράκης, Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου και Ικαρίας, επικυρούται, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της παρούσης Συνθήκης των συναφών προς τας υπό την κυριαρχίαν της Ιταλίας διατελούσας νήσους, περί ων διαλαμβάνει το άρθρον 15». Και η απελευθέρωση του Αιγαίου ολοκληρώνεται με την ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα το 1948.
Σήμερα το Αιγαίο συνεχίζει να αποτελεί (μαζί με τη Θράκη και την Κύπρο) το κέντρο του Τουρκικού επεκτατικού δόγματος: «Γαλάζια Πατρίδα», «Στρατηγικό βάθος», «Σύνορα της καρδιάς», ή όπως αλλιώς έχει ονομαστεί η μεταφορά της Ναζιστικής πολιτικής του ζωτικού χώρου στον 21ο αιώνα. Η παρούσα κατάσταση στο Αιγαίο με προβολή τα ενεργειακά, την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, το μεταναστευτικό, την υφαλοκρηπίδα, τον εναέριο χώρο και μία σειρά από άλλα σχετικά ζητήματα που θέτει ποικιλοτρόπως η Τουρκία, είναι η πραγματικότητα. Όλα τα παραπάνω έχοντας υπόψη, τη Σύνοδο της Μαδρίτης (Ιούλιος 1997), όπου η Ελλάδα αναγνώρισε «νόμιμα ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας» στο Αιγαίο και παραιτήθηκε από ενέργειες «χωρίς την συγκατάθεση της Τουρκίας», το Ελσίνκι, (10/12/1999), όπου η Ελλάδα υπέγραψε το κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου η χώρα μας αποδέχτηκε «όλες τις εκκρεμούσες συνοριακές διαφορές και άλλα σχετικά θέματα» και την αποκαλούμενη «Διακήρυξη των Αθηνών» (2023).
Την ίδια στιγμή επειδή προετοιμάζεται ο Ελληνισμός για «διάλογο» και προσφυγή στη Χάγη, ως μοναδική επιλογή μετά το καθημερινό bulling, παζαρεύοντας όμως την εθνική κυριαρχία στο Αιγαίο, οφείλουμε να επισημάνουμε τα εξής: Το Διεθνές Δικαστήριο είναι πολιτικό εξάρτημα και ειδικότερα, οι δικαστές του οργάνου αυτού διορίζονται «με βάση τα προσόντα τους» δηλαδή καταλαμβάνουν τις θέσεις αυτές ανάλογα με τα συμφέροντα, ενώ η γνωμοδότησή του αφορά μόνο νομικά ζητήματα και όχι πολιτικά, όπως είναι αυτά που βάζει η Τουρκία.
Εάν η Ελλάδα εναποθέσει στα χέρια του Δικαστηρίου την εθνική της κυριαρχία κινδυνεύει να χάσει κατά ποσοστό εδάφη-νησιά, αιγιαλίτιδα ζώνη (χωρικά ύδατα), εναέριο χώρο (FIR), και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, ή ό,τι απαιτήσει η Τουρκία.
Επιπλέον η Ελλάδα με δήλωσή της, 1994, αναγνώρισε ως υποχρεωτική τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, υπό την αίρεση της αμοιβαιότητας, αντίθετα η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει τη γενική δικαιοδοσία ενώ είναι γνωστόν ότι δεν έχει υπογράψει ούτε τη Σύμβαση περί Δικαίου της θάλασσας (1982). Οπότε με ποιο δίκαιο θα δικάσει η Χάγη τον μονομερή (!) διαμοιρασμό του Αιγαίου και της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας των νησιών μας αφού η Ελλάδα δεν διεκδικεί κάτι από την Τουρκία;
Η Ελλάδα οφείλει και πρέπει να προστατεύει τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Η αυτονόητη πολιτική, διπλωματική, ναυτική πρωτοβουλία της Ελλάδας είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, ενώ είναι βέβαιο ότι δεν βοηθούν κινήσεις όπως η μερική επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο ή η μερική οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με την Αίγυπτο ή η κατάτμηση του δικαιώματός μας στα δώδεκα μίλια με το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και με τα θαλάσσια πάρκα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως επιχείρημα από την Τουρκία υπέρ της ύπαρξης «ειδικών περιπτώσεων-περιστάσεων» στο Αιγαίο ή την Ανατολική Μεσόγειο.
Η υπόμνηση της απελευθέρωσης των νησιών του Αιγαίου, της Σαμοθράκης, πριν έναν και πλέον αιώνα, είναι η σημερινή πράξη διατήρησης της εθνικής κυριαρχίας. «Έχουμε γη και πατρίδα, όταν έχουμε πλοία και θάλασσα» έγραψε ο Ηρόδοτος, ενώ ο Θεμιστοκλής σε λόγο του προς τους Αθηναίους είναι σαφής όταν αναφέρει πως η «πατρίδα είναι αι διακόσιαι νήαι πεπληρωμέναι». Για τον Ελληνισμό η ελληνική εθνική κυριαρχία στο Αιγαίο, αποτελεί την ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιβίωση, μακροημέρευση και πρόοδό του. Εκεί, στη Γη και στο Ύδωρ του Αιγαίου, στην υπεράσπισή του, θα κριθεί το μέλλον του έθνους μας, εκεί στη ναυτική ισχύ στα θαλάσσια σύνορα μας, θα κριθεί ο Ελληνισμός. Και ναι έχει σύνορα η θάλασσα !
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
-
Στάθης Φουντουκίδης: Θερμές ευχές προς τον Σεβασμιώτατο κ.κ. Ιωήλ
19 Οκτωβρίου 2025 -
Η βιώσιμη ανάπτυξη ως υπόσχεση ζωής
19 Οκτωβρίου 2025
ΣΧΟΛΙΑ