Ηρεμα νερά αλλά και κούρσα εξοπλισμών

Σε «ήρεμα νερά» αλλά χωρίς καμία εγγύηση για τη διατήρησή τους στο μέλλον αναμένεται να κυλήσει το πρώτο τρίμηνο της νέας χρονιάς στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Σε αυτό το διάστημα προγραμματίζεται να συγκληθεί στην Αγκυρα το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας των δύο χωρών έπειτα από έναν ολόκληρο χρόνο διαρκών αναβολών του. Αν και ακόμη δεν έχει οριστεί η ημερομηνία σύγκλησής του, ωστόσο το Συμβούλιο, εκτός απροόπτου, θα προετοιμαστεί για τον νέο γύρο του πολιτικού διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, στις 20 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση για τον πολιτικό διάλογο, ενώ στις 21 Ιανουαρίου θα ακολουθήσει η συνάντηση για τη Θετική Ατζέντα με τη συμμετοχή των αρμόδιων αντιπροσωπειών των δύο χωρών. Η συνέχιση του πολιτικού διαλόγου και η προώθηση της Θετικής Ατζέντας τυπικά εξακολουθούν να βρίσκονται στο τραπέζι της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, δίχως όμως να προμηνύουν κάποια εξέλιξη στην επίλυση των διαφορών, με δεδομένο ότι αφίστανται οι θέσεις Αθήνας και Αγκυρας για τη ταμπακέρα της ελληνοτουρκικής διένεξης. «Το γεγονός ότι μπορεί να μην βρέθηκαν οι δύο ηγέτες δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι υπάρχει κρίση στις σχέσεις, όπως επίσης και το αντίστροφο. Το ότι βρισκόμαστε δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι συμφωνούμε σε όλα» δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σε ραδιοφωνική συνέντευξη την παραμονή των Χριστουγέννων.

Στην Αθήνα θεωρούν ότι το υφιστάμενο πλαίσιο επαφών έχει αποδειχτεί λειτουργικό και αποτελεσματικό, καθώς διασφαλίζει τη συνεχή επικοινωνία μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας ακόμη και σε περιόδους αυξημένων περιφερειακών εντάσεων. Ελλάδα και Τουρκία δείχνουν ότι επιθυμούν τη συνέχιση της διαδικασίας, καθώς καμία πλευρά δεν θέλει να χρεωθεί το ναυάγιο του ελληνοτουρκικού διαλόγου.

Η τουρκική ηγεσία τονίζει διαρκώς τη σημασία της συνέχισης του ελληνοτουρκικού διαλόγου και την προοπτική επίλυσης των διαφορών, αφήνοντας μάλιστα αιχμές ότι η διαδικασία υπονομεύεται από δηλώσεις της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας (βλέπε λεκτικές επιθέσεις εναντίον του Νίκου Δένδια), ενώ η ελληνική πλευρά, εκτός της υποστήριξής της στον δομημένο διάλογο, έχει ρίξει στο τραπέζι την πρωτοβουλία τού 5 επί 5, δηλαδή τη σύγκληση πενταμερούς φόρουμ στην Ανατολική Μεσόγειο με σκοπό τη συνεργασία σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, όπως είναι το μεταναστευτικό ζήτημα, αλλά και τη δημιουργία μιας κοινής βάσης για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών.

Εκτιμήσεις της Αθήνας

Υπό αυτό το πρίσμα τα «ήρεμα νερά» διατηρούνται, εντούτοις ευλόγως τίθεται το ερώτημα μέχρι πότε θα υπάρχει νηνεμία στο Αιγαίο. «Οι προθέσεις της Τουρκίας αναμένεται να αποκρυσταλλωθούν μετά τον καθορισμό των ορίων του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει στην ευρύτερη περιοχή» απαντά στην «Εφ.Συν.» έμπειρη διπλωματική πηγή, που παρακολουθεί τα τελευταία χρόνια τις ελληνοτουρκικές εξελίξεις. Η Τουρκία διεκδικεί έναν ευρύτερο περιφερειακό ρόλο ενώ σε σχέση με τη Δύση η στάση της Αγκυρας δείχνει ότι η κυβέρνηση Ερντογάν επιδιώκει έναν ρόλο «εντός, εκτός και επί τα αυτά». Αυτό καταδεικνύουν οι κινήσεις της για συμμετοχή της στο Rearm Europe, τo ενδιαφέρον της για ένταξη στα χρηματοδοτικά εργαλεία του SAFE αλλά και η διπλή διαπραγμάτευση που επιχειρεί με Ρωσία και ΗΠΑ για τους S-300 και την επαναφορά της στο πρόγραμμα των F-35 αντίστοιχα. «Οποιαδήποτε εξέλιξη στα ελληνοτουρκικά δεν μπορεί να σημειωθεί αν δεν αποσαφηνιστεί ο ρόλος της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή» σημειώνει η ίδια πηγή.

Οι εξοπλισμοί

Την ίδια ώρα η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει την υλοποίηση του νέου εξοπλιστικού προγράμματος των ενόπλων δυνάμεων, η δε τουρκική, μετά την απένταξή της από το πρόγραμμα των F-35, επιχειρεί να ανασυντάξει την Πολεμική Αεροπορία της με την απόκτηση μαχητικών Eurofighter Typhoon και τo Πολεμικό Ναυτικό της με την εκπόνηση μεγάλων ναυπηγικών προγραμμάτων που έχουν τη σφραγίδα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας. Tο τουρκικό ναυτικό ενισχύεται με κορβέτες εγχώριας ναυπήγησης τύπου Ada, φρεγάτες κλάσης Istif -ήδη έχει παραδοθεί η πρώτη- ενώ προχωρεί και η ναυπήγηση των αντιτορπιλικών TF-2000. Επιπλέον η Τουρκία διαθέτει ένα ελικοπτεροφόρο, το Anadolu, και φιλοδοξεί να ναυπηγήσει και δεύτερο για τη μεταφορά μη επανδρωμένων πλατφορμών (UAV) και drones.

Η Αθήνα παρακολουθεί τα αμυντικά προγράμματα της Αγκυρας και επικαιροποιεί τις εξοπλιστικές ανάγκες της. Οπως σημειώνουν πηγές του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, τους πρώτους μήνες του 2026 θα τρέξει μια σειρά αμυντικών προγραμμάτων. Μετά την πρόσφατη απόφαση για την προμήθεια 36 συστημάτων πολλαπλών εκτοξευτών PULS η ελληνική κυβέρνηση προωθεί την ολοκλήρωση του «σιδερένιου θόλου» στο Αιγαίο, που αποτελεί το εναέριο τμήμα της «Ασπίδας του Αχιλλέα».

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η απόκτηση αντιαεροπορικών συστημάτων αποτελεί άμεση προτεραιότητα στην υλοποίηση του δωδεκαετούς εξοπλιστικού προγράμματος των Ενόπλων Δυνάμεων. Η Αθήνα ενδιαφέρεται για την απόκτηση δύο προηγμένων βαλλιστικών και αντιαεροπορικών πυροβολαρχιών David’s Sling, που έχουν από κοινού αναπτύξει η κρατική ισραηλινή εταιρεία Rafael με την αμερικανική Raytheon Missiles & Defense. H «Σφεντόνα του Δαβίδ» έχει εμβέλεια 300 χιλιόμετρα και διαθέτει ραντάρ ανίχνευσης πολλαπλών στόχων. Ελληνικό ενδιαφέρον υπάρχει επίσης για την αγορά 6 αντιαεροπορικών συστημάτων ΒARAK-MX, κατασκευής της κρατικής ισραηλινής εταιρείας Israel Aerospace Industries. Πρόκειται για συστήματα μεσαίου βεληνεκούς, με εμβέλεια έως και 150 χιλιόμετρα, τα οποία μπορούν να προσβάλουν αεροσκάφη, drones, ελικόπτερα και πυραύλους. Η αγορά των ισραηλινών συστημάτων αναμένεται να γίνει με απευθείας ανάθεση μέσω διακρατικής συμφωνίας.

Στις άμεσες προτεραιότητες περιλαμβάνονται εκσυγχρονισμός στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά των τεσσάρων φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ του Πολεμικού Ναυτικού αλλά και η απόκτηση δύο ή τεσσάρων φρεγατών του ιταλικού ναυτικού τύπου FREMM (κλάση Bergamini). Η ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού θα συνεχιστεί με τον εκσυγχρονισμό μέσης ζωής (ΕΜΖ) των υποβρυχίων κλάσης 214, ενώ έχει ξεκινήσει και η συζήτηση για την προμήθεια νέων υποβρυχίων.

πηγή: efsyn.gr - ΚΩΣΤΑΣ ΑΛΑΤΖΑΣ

*κεντρική φώτο: Μέσα στο α’ τρίμηνο της νέας χρονιάς προγραμματίζεται η σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας με συνάντηση Ερντογάν - Μητσοτάκη στην Αγκυρα | ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/EUROKINISSI