Οι βάσεις για τα ΑΕΙ: Limit up για Ιατρικές και Πολυτεχνικές, limit down για Θεωρητικές

Το μέτρο τηςΕλάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) λειτούργησε καταλυτικά στις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις, όπως αποδεικνύεται από την ολοκλήρωση της διαδικασίας, με την ανακοίνωση των βάσεων ανά σχολή και τμήμα. Σχηματικά, ένα ποσοστό περίπου 35% των υποψηφίων μένει εκτός ΑΕΙ λόγω ΕΒΕ. Την ίδια στιγμή, ιδιαίτερα αυξημένος είναι ο αριθμός των κενών θέσεων φοίτησης στα πανεπιστήμια της Περιφέρειας.

Συγκεκριμένα, συνολικά 21.920 υποψήφιοι από τα Γενικά Λύκεια δεν εισήχθησαν φέτος σε καμία σχολή. Μάλιστα, σε 20.486 εξ αυτών δεν δόθηκε καν το περιθώριο να συμπληρώσουν το μηχανογραφικό δελτίο, καθώς τους εμπόδισε αυτόματα ο λεγόμενος «κόφτης» της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Επίσης, 1.434 συμπλήρωσαν μεν το μηχανογραφικό έχοντας ξεπεράσει την ΕΒΕ, ωστόσο αυτό δεν ήταν αρκετό για να εισαχθούν σε κάποια σχολή.

Σε ό,τι αφορά τους υποψηφίους των ΕΠΑΛ, η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση παρέμεινε άπιαστο όνειρο, δυστυχώς, για 9.024 άτομα. Ειδικότερα, 5.753 υποψήφιοι δεν συμπλήρωσαν μηχανογραφικό δελτίο λόγω ΕΒΕ και 3.271 ήταν όσοι υπέβαλαν μηχανογραφικό, αλλά χωρίς αντίκρισμα. Επομένως, αθροίζοντας τους προαναφερθέντες αριθμούς, φαίνεται πως 30.944 υποψήφιοι των Πανελλαδικών 2025 έμειναν εκτός οποιασδήποτε σχολής.

Αναφορικά με τις περίπου 10.000 κενές θέσεις στα πανεπιστήμια, μολονότι το πρόβλημα είναι εντονότερο στα περιφερειακά πανεπιστήμια, αδιάθετες θα παραμείνουν αρκετές θέσεις και σε τμήματα των αθήνησιν ΑΕΙ. Σε μια συνοπτική αποτύπωση, είναι σαφές πως εφέτος σημειώνεται άνοδος των βάσεων εισαγωγής σε 232 τμήματα και πτώση σε 200, ενώ υπάρχουν και 76 πανεπιστημιακά τμήματα με εισακτέους που καλύπτουν λιγότερο από το 50% των θέσεων.

Ως γενική εντύπωση, η υψηλή επίδοση των Ιατρικών Σχολών παραμένει ένα σταθερό χαρακτηριστικό. Η Ιατρική Αθήνας παρέμεινε στις 18.775 μονάδες, ενώ η Θεσσαλονίκη, η Λάρισα και η Πάτρα διατήρησαν τις υψηλές βάσεις τους με μικρές αυξομειώσεις. Η Ιατρική Αλεξανδρούπολης παρέμεινε στις 17.975, όπως επίσης μηδενική διακύμανση είχαν τα Ιωάννινα (18.200), το Ηράκλειο (18.050) και η Αθήνα.

Τα αποτελέσματα, σύμφωνα με τον κ. Χρήστο Ατλάση, πιστοποιημένο σύμβουλο Επαγγελματικού Προσανατολισμού, PhD Δρ Ψυχομετρίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, δείχνουν τη διαχρονική κοινωνική αποδοχή του επαγγέλματος του γιατρού ως υψηλού κύρους και σίγουρης επαγγελματικής αποκατάστασης. Το ίδιο ισχύει και για τις Πολυτεχνικές Σχολές, όπου παρατηρείται ενίσχυση των βάσεων, κυρίως στα νέα Πολυτεχνικά Τμήματα.

Κλείσιμο

Το ενδιαφέρον στρέφεται κυρίως σε Τμήματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Μηχανολόγων Μηχανικών και Πολιτικών Μηχανικών, που φαίνεται να αποκτούν ξανά ελκυστικότητα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ενδεχομένως λόγω της ανοικοδομητικής τάσης στην αγορά ακινήτων και των προοπτικών σε τεχνικά επαγγέλματα.

Οσον αφορά τις Νομικές Σχολές, μικρή άνοδο σημείωσε η Νομική Σχολή Κομοτηνής (+75), με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη να έχουν μείωση κατά 150 και 60 μόρια αντίστοιχα. Οι βάσεις πάντως παραμένουν υψηλές, καθώς το κύρος του επαγγέλματος, οι πολυδιάστατες ακαδημαϊκές και επαγγελματικές διέξοδοι (δικηγορία, δικαστικός κλάδος, συμβολαιογράφοι, νομικοί σύμβουλοι, διπλωματικό σώμα, δημόσιος τομέας, ακαδημαϊκή σταδιοδρομία, κ.λπ.), εξακολουθούν να καθιστούν τις Νομικές Σχολές επιλογές πρώτης γραμμής για μεγάλο ποσοστό των υποψηφίων.

Από τους 184 στους 12

Αναλύοντας περαιτέρω το φετινό τοπίο των Πανελλαδικών, ο μαθηματικός, φροντιστής και σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού Γιάννης Ζαμπέλης, εξηγεί στο «Πρώτο Θέμα» ότι «το 34,91%, δηλαδή πάνω από 1 στους 3 υποψηφίους, έδωσαν εξετάσεις αλλά δεν εισάγονται στο πανεπιστήμιο λόγω Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής.

Θεωρώ πως το υπουργείο Παιδείας θα έπρεπε να επανεξετάσει τους συντελεστές και συγκεκριμένα, το 0,8 να γίνει 0,6. Στην περίπτωση αυτή θα λιγόστευαν κατά πολύ και οι κενές θέσεις, αφού αντί για 10.000 που προέκυψαν τελικώς, θα μπορούσαν να είχαν περιοριστεί σε 1.000 με 2.000».

Σύμφωνα με τον κ. Ζαμπέλη, «χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρόκειται για τη σχολή με τη μεγαλύτερη άνοδο - 2.600 μόρια. Πέρυσι εισακτέοι ήταν 184 άτομα, ενώ εφέτος είναι μόλις 12!

Δηλαδή, μένουν 172 θέσεις κενές. Ομοίως, στο Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού στο Αιγάλεω, όπου οι βάσεις εισαγωγής αυξήθηκαν κατά 2.065 μόρια, φέτος εισήχθησαν 5 άτομα, έναντι 149 της προηγούμενης χρονιάς. Και πάλι στο Αιγάλεω, στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών, με άνοδο 1.700 μορίων, εφέτος εισάγονται 60 υποψήφιοι έναντι των 151 πέρυσι.

Τρανταχτά παραδείγματα είναι επίσης η Μαιευτική Πτολεμαΐδας, με άνοδο 1.278 μορίων, όπου εισάγονται 34 άτομα, ενώ πέρυσι περνούσαν 152. Αλλά και στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος στα Χανιά, εφέτος μπαίνουν 21 άτομα, όταν πέρυσι εισάγονταν 121. Η άνοδος του Τμήματος φέτος είναι της τάξης των 1.350 μορίων».

Συμπεράσματα ανά πεδίο

Περνώντας στην ανάλυση ανά Επιστημονικό Πεδίο, στο 1ο Ε.Π. των Ανθρωπιστικών Σπουδών, το 2025 παρατηρείται πτώση των βάσεων σε 52 σχολές και άνοδος σε λιγότερες από τις μισές, δηλαδή σε μόλις 23. Με εξαίρεση την Ψυχολογία στο Διδυμότειχο η οποία ανέβηκε, γενικώς καταγράφηκε πτώση στις περιζήτητες σχολές Ψυχολογίας καθώς και στις Φιλολογίες.

Ειδικά στη Φιλολογία Αθήνας, μάλιστα, η πτώση ήταν της τάξης των 1.356 μορίων, γεγονός που καταδεικνύει τη διαρροή των υποψηφίων από τις λεγόμενες «καθηγητικές σχολές». Μια πιθανή ερμηνεία γι’ αυτό το φαινόμενο είναι η ανεπαρκής ενημέρωση των υποψηφίων και ο σχεδόν ανύπαρκτος επαγγελματικός προσανατολισμός στο λύκειο.

Το αποτέλεσμα είναι ότι οι υποψήφιοι θεωρούν πως θα εγκλωβιστούν σε έναν ρόλο διδάσκοντα, σε σχολείο ή φροντιστήριο, χωρίς να γνωρίζουν τις σύγχρονες προοπτικές, όπως π.χ. ότι ένας φιλόλογος σήμερα μπορεί να εκπαιδεύσει μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης.

Στο 2ο Επιστημονικό Πεδίο, των Θετικών Σπουδών, υπήρξε άνοδος σε 69 σχολές και πτώση σε 21. Πιο αναλυτικά, επειδή υπάρχουν κοινές σχολές, σημειώνεται ότι στις σχολές 2ου και 3ου Πεδίου έχουμε άνοδο σε 16 και πτώση σε 27, ενώ στις σχολές του 2ου και του 4ου Πεδίου καταγράφεται άνοδος σε 35 σχολές και πτώση σε 19.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί ότι στο Μαθηματικό Σάμου, όπου η άνοδος άγγιξε τα 2.065 μόρια, εισάγονται μόνο 5 υποψήφιοι, μάλλον επειδή πρόκειται για περιφερειακό πανεπιστήμιο.

Αντιθέτως, άνοδος σημειώθηκε σε τμήματα όπως π.χ. το Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών στο ΠΑΔΑ, των Μηχανολόγων Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, όπως άλλωστε αναμενόταν. Καθώς τα τμήματα αυτά είτε αναβαθμίστηκαν σε πολυτεχνικές σχολές είτε πήραν την αντιστοίχιση με τα πολυτεχνικά τμήματα.

Στο ίδιο Πεδίο άξια προσοχής ήταν και η αύξηση των βάσεων στους αρχιτέκτονες, γεγονός που αποδίδεται στα ειδικά μαθήματα. Απεναντίας, σημαντική πτώση καταγράφηκε στο Τμήμα Μαθηματικών Ιωαννίνων, όπου η βάση έπεσε κατά 2.765 μόρια, ενώ κενές έμειναν 130 θέσεις.

Ιατρικές και Οικονομικές Σχολές

Στο 3ο Ε.Π. των Σπουδών Υγείας, παρά τις πολύ μικρές αυξομειώσεις, καταγράφηκε άνοδος σε 18 σχολές και πτώση σε 23. Αξιοσημείωτη θεωρείται η σταθερότητα στις δύο Φαρμακευτικές Σχολές (Αθήνας και Θεσσαλονίκης), καθώς και σε 4 Τμήματα Ιατρικής. Στο ίδιο Πεδίο, η Νοσηλευτική Τρίπολης σημείωσε πτώση 2.195 μορίων, ενώ η Νοσηλευτική Αλεξανδρούπολης είχε πτώση 1.775 μορίων. Στην Τρίπολη, παρ’ όλα αυτά, μένουν κενές 64 θέσεις σε σύνολο 160, δηλαδή το 40% των θέσεων φοίτησης μένει στα αζήτητα.

Στο 4ο Ε.Π. των Σπουδών Πληροφορικής και Οικονομίας, η άνοδος ήταν αναμενόμενη: Σε 45 σχολές σκαρφάλωσαν οι βάσεις εισαγωγής, ενώ πτώση είχαν οι 9. Στο Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας στα Ψαχνά Ευβοίας η άνοδος άγγιξε τα 1.675 μόρια, αλλά μένουν 103 κενές θέσεις.

Μετά την αντιστοίχιση με τα υπόλοιπα οικονομικά τμήματα, το Οικονομικών Επιστημών στην Καστοριά ανέβηκε κατά 1.460 μόρια, με πλήρη κάλυψη των θέσεων. Στο Ρέθυμνο, ωστόσο, στο αντίστοιχο τμήμα έμειναν 123 κενές θέσεις σε σύνολο 225 (κάλυψη μόλις του 45%), παρά το ότι το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών έπεσε κατά 510 μόρια.

Βάσεις, αριθμοί και ουσία

Ενα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο -αλλά και πηγή προβληματισμού- για τη φετινή χρονιά, είναι η τεράστια απόκλιση στις βάσεις σχολών με ίδιο γνωστικό αντικείμενο ανάλογα με την τοποθεσία. Ενδεικτικά, η βάση εισαγωγής στη Νομική Αθήνας είναι 17.875 μόρια, ενώ στη Νομική Κομοτηνής, 16.725 μόρια.

Παρομοίως, στην Πληροφορική του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι υποψήφιοι εισάγονται με 17.590, ενώ στην Πληροφορική Καστοριάς με 10.340 - και πτώση 160 μορίων. Στην Πληροφορική Κέρκυρας με 8.640 και πτώση 990 μορίων.

Οι διαφορές αυτές καταδεικνύουν μια παγιωμένη πραγματικότητα: Ο γεωγραφικός παράγοντας επηρεάζει τις εκπαιδευτικές επιλογές, σχεδόν όσο και το γνωστικό αντικείμενο. Πολλοί υποψήφιοι αποφεύγουν σχολές της επαρχίας είτε για λόγους οικονομικούς (κόστος δεύτερης κατοικίας), είτε λόγω κοινωνικών παραστάσεων, είτε λόγω ελλιπούς πληροφόρησης ή προκατάληψης απέναντι σε πανεπιστήμια νεότερης ίδρυσης. Πολλοί δε φοιτητές και φοιτήτριες θα επιδιώξουν να μετακινηθούν στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνας και Θεσσαλονίκης μέσω των μετεγγραφών και μετακινήσεων του φθινοπώρου.

«Αυτό έχει σοβαρές συνέπειες», επισημαίνει στο «Πρώτο Θέμα» ο κ. Ατλάσης, αναφέροντας ότι «τα περιφερειακά ιδρύματα χάνουν δυναμικό και ενίοτε δέχονται φοιτητές χαμηλής βαθμολογίας, γεγονός που επηρεάζει το επίπεδο του πρώτου έτους.

Επίσης, παραμένει άλυτο το πρόβλημα της ανισοκατανομής του φοιτητικού πληθυσμού, με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη να υπερφορτώνονται. Την ίδια στιγμή, η Περιφέρεια χάνει τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως κέντρο καινοτομίας ή έρευνας, αφού δεν προσελκύει επαρκώς τους αριστούχους».

Σε κάθε περίπτωση, η ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στα ελληνικά πανεπιστήμια σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός κύκλου και ταυτόχρονα την έναρξη ενός άλλου. Επιβεβαιώνοντας ότι η πολυπλοκότητα και η ετερογένεια του ελληνικού εξεταστικού τοπίου υπήρξαν οι φετινοί πρωταγωνιστές των Πανελλαδικών Εξετάσεων, προκαλώντας ανακατατάξεις στην εισαγωγή των υποψηφίων στα ΑΕΙ, ποσοτικές αλλά, όπως αποδεικνύεται με πιο προσεκτική ανάλυση, και ποιοτικές.