Ποιοι και γιατί ανατίναξαν τo αεροπλάνο της πτήσης CY 284 το 1967

Γράφει η Φανούλα Αργυρού*

Το Κυπριακό Κέντρο Μελετών (ΚΥΚΕΜ) και το Ίδρυμα Μελέτης και Έρευνας Synergy παρουσίασαν στη Λεμεσό, με εξαιρετική επιτυχία, στις 11 Οκτωβρίου 2018 και ώρα 7.15 μ.μ. το βιβλίο του Άγγλου συγγραφέα Simon Hepworth “Bealine Charlie Oscar – The Mystery of Flight 284”. Το βιβλίο παρουσίασαν ο Διευθυντής του ΚΥΚΕΜ, κ. Χρήστος Ιακώβου, και η γράφουσα και στη συνέχεια αντιφώνησε ο συγγραφέας για το έργο του.

Στο αγγλικό βιβλίο «Bealine Charlie Oscar – The Mystery of Flight 284” ο συγγραφέας ερευνά το μυστήριο που καλύπτει την τραγωδία με την ανατίναξη με βόμβα στρατιωτικού τύπου του αεροπλάνου (τύπου Κομήτη) των Βρετανικών Ευρωπαϊκών Αερογραμμών στις 12 Οκτωβρίου του 1967 πάνω από το Καστελόριζο καθ΄οδόν προς τη Λευκωσία. Το αεροπλάνο ήταν βρετανικό (των Βρετανικών Ευρωπαϊκών Αερογραμμών), όμως η πτήση από Αθήνα προς Λευκωσία ήταν των Κυπριακών Αερογραμμών. Αποτέλεσμα να δολοφονηθούν 66 άνθρωποι, επιβάτες και πλήρωμα. Οι πιλότοι του αεροπλάνου ήταν Βρετανοί, των Βρετανικών Ευρωπαϊκών Αερογραμμών, αλλά το πλήρωμα καμπίνας Κύπριοι. Το ενδιαφέρον του συγγραφέα εστιάζεται στο γεγονός ότι γνώριζε τον Καπετάνιο του αεροπλάνου Capt Gordon Blackwood και τον First Officer Dennis Palmer. Με τον πρώτο ήταν γείτονες και με τον δεύτερο επίσης γνωρίζονταν, καθώς ήταν συχνός επισκέπτης στο σπίτι τους λόγω των σχέσεων του πατέρα του (συγγραφέα) ο οποίος το 1961 ξεκίνησε να εργάζεται με τις Βρετανικές Ευρωπαϊκές Αερογραμμές.

Το βιβλίο περιλαμβάνει σχεδόν όλα τα αποδεσμευμένα έγγραφα για το θέμα στο Βρετανικό Κρατικό Αρχείο στο Kew στο Λονδίνο, τα πορίσματα των ερευνών που διεξήχθησαν τότε από τα διάφορα τμήματα του βρετανικού κράτους, τα δημοσιεύματα στον βρετανικό Τύπο και ορισμένα στον κυπριακό Τύπο. Λαμβάνει υπόψη όσα γράφτηκαν για το θέμα και τους διάφορους ισχυρισμούς ως προς το γιατί και από ποιους ανατινάχτηκε το αεροπλάνο, κυρίως ότι θα ταξίδευε ο Στρατηγός Γεώργιος Γρίβας Διγενής και αφού αναλύει με μεγάλη αμεροληψία και αντικειμενικότητα όλα τα έγγραφα, με τις αποφάσεις των Αρχών και τους ισχυρισμούς, αναφορές σε βιβλία και ότι βρίσκεται ελεύθερο και διαθέσιμο μέχρι την ώρα της έκδοσης του βιβλίου, παραθέτει τις απόψεις του βασισμένες στα όσα μελέτησε.

12 αντίγραφα του Πορίσματος των ανακριτών εστάλησαν στην Κύπρο

Οι βρετανικές αρχές να σημειωθεί ότι, μόλις κυκλοφόρησε το πόρισμα των ερευνών τους για το θέμα και δημοσιοποιήθηκε το 1968 στο Λονδίνο, έστειλαν 6 αντίγραφα του πορίσματος στην τότε Κυπριακή Κυβέρνηση και άλλα 6 στη διεύθυνση των Κυπριακών Αερογραμμών, καθώς και στην Ελληνική Κυβέρνηση.

Μια περίεργη «πρόβλεψη» εντός 48 ωρών από την εφημερίδα «Αγών»

Παρ’ όλα ταύτα, μέχρι σήμερα η Κυπριακή Πολιτεία αρνείται ότι έχει οτιδήποτε για το θέμα και το πλέον εκπληκτικό που πρέπει να αναφερθεί είναι ότι δύο μόνο μέρες μετά την ανατίναξη του αεροπλάνου, η εφημερίδα «Αγών» στην Κύπρο, όταν ακόμα μάζευαν πτώματα από τη θάλασσα, στις 14 Οκτωβρίου του 1967… αποφάνθηκε με πρωτοσέλιδους τίτλους πως «Το μυστικό του δυστυχήματος πιθανόν να μην αποκαλυφθεί – το πήρε στον βυθό το «μαύρο κουτί». Έχουν ήδη αποκλεισθεί τα ενδεχόμενα εκρήξεως και πυρκαγιάς».

Πώς γνώριζε η εφημερίδα «Αγών» κάτι τέτοιο, εφόσον ακόμα ούτε οι Βρετανοί εμπειρογνώμονες δεν είχαν ξεκινήσει τις εξονυχιστικές των έρευνες που επιβεβαίωσαν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι το αεροπλάνο ανατινάχτηκε από βόμβα στρατιωτικού τύπου, και εφόσον από κυπριακής πλευράς καμία έρευνα δεν διεξήχθη; Σύμφωνα με τα βρετανικά έγγραφα, η μόνη αρχή που απαρχής είχε αποκλείσει τη βομβιστική ενέργεια περιέργως ήταν το Special Branch της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η μεγάλη πείρα του συγγραφέα Simon Hepworth σε θέματα έρευνας αεροπορικών δυστυχημάτων, η μεθοδολογία του, οι διασυνδέσεις του με την αστυνομία για τις διαδικασίες σε τέτοιες έρευνες, αποδείχτηκαν αναμφίβολα ένα σημαντικό βοήθημα στην έρευνα αυτή. Ο συγγραφέας εργάστηκε στην British Aerospace, στη συνέχεια σε αεροπορικές εταιρείες για charter flights στη Μεσόγειο, αλλά άλλαξε επάγγελμα και μπήκε στην Αστυνομία, όπου τα καθήκοντά του περιλάμβαναν έρευνες για εγκλήματα, περιλαμβανομένων και παρακολουθήσεων σε περιφερειακά αεροδρόμια του Ηνωμένου Βασιλείου. Τερμάτισε αυτά τα καθήκοντα το 2018. Στον ελεύθερο του χρόνο ο Simon εξέδωσε αριθμό βιβλίων που καλύπτουν θέματα της Βρετανικής Βασιλικής Αεροπορίας και επιθέσεων εναντίον της Γερμανίας το 1939-45.

Το βιβλίο προλόγισε η Φανούλα Αργυρού.

Ο πρόλογος σε ελληνική μετάφραση

Με μεγάλη χαρά συνάντησα τον Simon Hepworth και τον γιο του William στο Εθνικό Αρχείο στο Kew σχεδόν πριν δύο χρόνια και ενώσαμε τις δυνάμεις μας και τις γνώσεις μας πιο βαθιά στο θέμα της δύσκολης αυτής έρευνας, με στόχο να βρούμε κάποιες δίκαιες απαντήσεις στις αναπάντητες ερωτήσεις των συγγενών των θυμάτων της πτήσης των Κυπριακών Αερογραμμών 284, που εδώ και 50 χρόνια τους βασανίζουν:

Τι πράγματι συνέβη στη πτήση CY 284 στις 12 Οκτωβρίου του 1967; Γιατί ανατίναξαν το αεροπλάνο; Και ποίος ήταν υπεύθυνος γι’ αυτό;

Η δική μου έρευνα για την τραγωδία αυτή ξεκίνησε με παρότρυνση του αγαπητού Μιχάλη Θωμαΐδη, ο πατέρας του οποίου ήταν ένα από 66 θύματα της 12^ης Οκτωβρίου του 1967. Ως αποτέλεσμα της συνεργασίας μας και έχοντας μελετήσει όλους τους φακέλους διαθέσιμους τότε στο Εθνικό Αρχείο στο Kew του Λονδίνου, δημοσιεύσαμε ό.τι βρήκαμε, σε ένα άρθρο μας σε δύο συνέχειες το 2011 στην ομογενειακή εβδομαδιαία εφημερίδα στο Λονδίνο Ελευθερία www.eleftheria.co.uk (30 Ιουνίου και 7 Ιουλίου 2011).

Όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, ο Simon προστέθηκε στις προσπάθειές μας, εφόσον γνωρίστηκε, εντελώς τυχαία και αυτός με τον Μιχάλη Θωμαΐδη κατόπιν μιας ανάρτησης του τελευταίου στην ιστοσελίδα Pprune forum που ασχολείται με θέματα αεροπορίας. (The Professional Pilots Rumour Network (PPRuNe). Ο Μιχάλης μάς έφερε σε επαφή και έτσι ξεκίνησε η συνεργασία μας στο Βρετανικό Εθνικό Αρχείο, σ’ αυτό το ‘πλούσιο αρχείο γνώσης και επίσημης τεκμηρίωσης’, όπως το αποκαλώ, το οποίο πρωτο-επισκέφθηκα μέσα της δεκαετίας του 1980 και συνεχίζω έκτοτε…

Η μεγάλη πείρα του Simon Hepworth στην αστυνομία και αεροπορία ήταν Θεού δώρο για μας και τους συγγενείς των θυμάτων αυτής της μεγάλης τραγωδίας. Οι προσπάθειες μας ενδυναμώθηκαν για εντοπισμό της αλήθειας ως προς το ποιος/ποιοι και πώς ήταν υπεύθυνοι για τη βόμβα στο Bealine Charlie Oscar. Η σημαντική γνώση του για έρευνες αεροπορικών δυστυχημάτων και η μεθοδολογία του, οι διασυνδέσεις του με την αστυνομία για τις διαδικασίες σε τέτοιες έρευνες αποδείχτηκαν αναμφίβολα ένα σημαντικό βοήθημα για μας και στην εξήγηση μεθόδων που δεν γνωρίζαμε.

Και τρανταχτή απόδειξη της πείρας και γνώσης του είναι η έκδοση, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, του έξοχου αυτού βιβλίου «Bealine Charlie Oscar-Flight 284”. Το βιβλίο περιλαμβάνει σχεδόν όλα τα αποδεσμευμένα επίσημα έγγραφα στους φακέλους του Εθνικού Αρχείου και πολλά άλλα από ξεχωριστές πηγές.

Με ένα ευαίσθητο και σοβαρό τρόπο το βιβλίο επιλαμβάνεται των πιο πάνω ερωτήσεων. Πλησιάζει πολύ να δώσει σωστές απαντήσεις και, στην προσπάθεια αυτή, το βιβλίο είναι σε τέτοιο σημείο εμπλουτισμένο που ζωντανεύει την ταραχώδη περίοδο της βομβιστικής ενέργειας. Το βιβλίο κλείνει με ένα αριθμό δίκαιων συμπερασμάτων βασισμένα στις πληροφορίες που βρίσκονταν δημόσιες κατά την ώρα της συγγραφής του βιβλίου.

Εύχομαι το βιβλίο να ενθαρρύνει οποιοδήποτε ‘που γνωρίζει’ να έλθει και να δώσει πληροφορίες που να γεμίζουν τα κενά. Επίσης, ελπίζω το βιβλίο να ταρακουνήσει και όσους είναι στην εξουσία να αποδεσμεύσουν και όσα έγγραφα παραμένουν κλειστά. Με κάτι τέτοιο, θα απονεμηθεί η δικαιοσύνη έστω και καθυστερημένα.

Το βιβλίο ταπεινά το αφιερώνει στα 66 θύματα επιβάτες και πλήρωμα της πτήσης CY 284, τις οικογένειες και φίλους των που δεν τους ξέχασαν ποτέ. Τις Κυπριακές Αερογραμμές, την πολυαγαπημένη μας αερογραμμή της ημέτερής μου πατρίδας την οποία είχα την πλέον αξέχαστη χαρά να υπηρετήσω σχεδόν για έξι χρόνια μεταξύ 1965 και 1971, όταν και εγκαταστάθηκα μόνιμα στο Λονδίνο τον ίδιο χρόνο 1971.

*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος

ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 29/10/2023, onisilos.gr, sigmalive.com