Σκύδρα: Μια υπέροχη πόλη!

Όπως είναι, ίσως, γνωστό σε κάποιους, η καταγωγή μου δεν είναι από τη Σκύδρα. Κατάγομαι από ένα ορεινό χωριό της Κοζάνης. «Δαμασκηνιά» είναι το όνομά του και από εκεί, πριν από 50 και πλέον χρόνια, ξεκίνησαν οι γονείς μου για την αναζήτηση ενός καλύτερου «αύριο», αφήνοντας πίσω τους κακοτράχαλα βουνά και άνυδρα χωράφια. Τύχη αγαθή τούς –μας– έφερε σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο. Μικρό παιδί, όταν στις διακοπές των εκπαιδευτικών γονιών μου επιστρέφαμε στον τόπο καταγωγής μας, αυτό που μου προκαλούσε πάντα εντύπωση ήταν η συγκλονιστική εναλλαγή των εικόνων, η οποία γινόταν κυρίως αντιληπτή τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες: τον εύφορο κάμπο, τον γεμάτο ανθισμένα οπωροφόρα δέντρα –την άνοιξη– και ευμεγέθεις καρπούς –το καλοκαίρι–, τον διαδεχόταν ένα τοπίο που σταδιακά γινόταν πιο «σκληρό», όπως και τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που προσπαθούσαν να το δαμάσουν: καμένα από τον ήλιο πρόσωπα, ροζιασμένα χέρια, κάματος σωματικός αλλά και ψυχικός από τον αγώνα να καθυποτάξεις μια γη που αρνείται πεισματικά να σε ακούσει, να γίνει φίλη σου, προσφέροντάς σου το αντίδωρο της υλικής απολαβής για τους κόπους σου.

Τον τόπο καταγωγής μου δεν τον λησμονώ ποτέ. Αγάπησα, όμως, σχεδόν λάτρεψα και λατρεύω τον τόπο αυτόν στον οποίο γεννήθηκα, μεγάλωσα, δραστηριοποιήθηκα επαγγελματικά και, τέλος, δημιούργησα τη δική μου οικογένεια. Τον λάτρεψα και τον λατρεύω γιατί μου έδωσε απλόχερα ό,τι χρειαζόμουν για να πετύχω αυτά που πάντα ονειρευόμουν, και γι’ αυτό θα τον ευγνωμονώ παντοτινά.

Όλα αυτά με κάνουν να αντιμετωπίζω με έκπληξη τα παράπονα –κοινώς γκρίνια– τα οποία συχνά ακούω να διατυπώνονται από κατοίκους του Δήμου Σκύδρας και ειδικότερα της έδρας του. Εδώ και χρόνια δεν ακούω σχεδόν τίποτα το θετικό για την πόλη, παρά μονάχα διαμαρτυρίες, οι οποίες για μένα –κι ας με συγχωρέσει ο αγαπητός αναγνώστης που τυχόν διαφωνεί– προσεγγίζουν τα όρια της αχαριστίας.

Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως η πόλη δεν διαθέτει κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που να την αναδεικνύει αποτελώντας το «σήμα κατατεθέν» της. Δεν διαθέτει, για παράδειγμα, τους καταρράκτες της Έδεσσας, τα ιαματικά λουτρά της Αριδαίας, τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Βεργίνας, το χιονοδρομικό κέντρο του Αγίου Αθανασίου, τη θάλασσα της Κατερίνης ή της Χαλκιδικής. Πράγματι! Πόσο, όμως, απέχει από όλα αυτά που προαναφέρθηκαν; 15 λεπτά από την Έδεσσα, 30 λεπτά από την Αριδαία, 45 λεπτά από τη Βεργίνα, 60 λεπτά από τον Άγιο Αθανάσιο, 90 λεπτά από τη θάλασσα της Κατερίνης και δύο περίπου ώρες από τη Χαλκιδική. Να προσθέσω, δε, ότι βρίσκεται σε απόσταση περίπου μιάμισης ώρας από τη Θεσσαλονίκη και το αεροδρόμιό της, και περίπου 2:30 ωρών από τα Γιάννενα, τον Βόλο ή την Καβάλα για όποιον αναζητήσει μια πιο μακρινή απόδραση. Είναι πραγματικά εκπληκτικό το γεγονός ότι η πόλη μας βρίσκεται στο επίκεντρο μιας ευρύτερης περιοχής που μπορεί να ικανοποιήσει όλα τα γούστα.

«Και τι έχει να προσφέρει η ίδια η Σκύδρα;» αναρωτιούνται πολλοί. Δεν γνωρίζω, βέβαια, τι επιθυμεί ο καθένας να βρει σε μια κωμόπολη περίπου 5.000 κατοίκων, προσωπικά όμως πιστεύω ότι προσφέρει τα πάντα, δεδομένου του μεγέθους της. Τα καταστήματα εστίασης, ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχουν αναβαθμιστεί εντυπωσιακά, ορισμένα δε εξ αυτών θα έλεγα ότι δεν έχουν να ζηλέψουν και πολλά συγκρινόμενα με αντίστοιχα άλλων μεγάλων πόλεων, προκαλώντας την έκπληξη αλλά και τον θαυμασμό αυτών που τα επισκέπτονται από άλλες περιοχές. Κι είναι, στ’ αλήθεια, μια «ζωντανή» πόλη, στην οποία διακρίνεις κίνηση –αρκετά έντονη κάποιες φορές!– μέχρι αργά το βράδυ. Διαθέτει, επίσης, κέντρο υγείας, αστυνομικό τμήμα, ξενοδοχεία, βιβλιοπωλεία, γυμναστήρια, ποικίλους αθλητικούς συλλόγους και σωματεία, λύκειο, γυμνάσιο, δημοτικά σχολεία, νηπιαγωγεία, σιδηροδρομικό σταθμό και πολλά εμπορικά καταστήματα. Κι όλα αυτά, επαναλαμβάνω, υπάρχουν σε μια κωμόπολη 5.000 κατοίκων...

«Δεν πάει καλά η αγροτιά», υποστηρίζουν πολλοί. Σχετικά με αυτό το διαρκές παράπονο έχω να διηγηθώ την εξής ιστορία: Πριν από μερικά χρόνια κάλεσα στο χωριό μου για τη γιορτή του Δεκαπενταύγουστου έναν φίλο από τη Σκύδρα. Έφτασε λίγο έξω από το χωριό τη συγκεκριμένη ημέρα, αλλά τελικά, λόγω ενός προβλήματος υγείας που ξαφνικά αντιμετώπισε, αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω. Τον συνάντησα έπειτα από λίγες ημέρες, όταν κι εγώ πλέον είχα επιστρέψει Σκύδρα. Ξεκίνησε να μου εξηγεί τους λόγους για τους οποίους δεν μπόρεσε τελικά να έρθει. Παράλληλα, όμως, στο βλέμμα διέκρινα έναν δισταγμό, σαν κάτι να ήθελε να εκμυστηρευτεί, αλλά κόμπιαζε. «Τι συμβαίνει; Θέλεις κάτι να μου πεις;» τον ρώτησα. Σκέφτηκε για λίγο κι ύστερα, κάπως διστακτικά, ξεκίνησε. «Να, βρε Χρήστο! Θέλω να σε ρωτήσω κάτι, αλλά μη με παρεξηγήσεις! Ανεβαίνοντας προς το χωριό σου το μόνο που έβλεπα ήταν βουνά, πέτρες και σιτάρια! Ζουν άνθρωποι και καταφέρνουν να επιβιώσουν εκεί πάνω;»

Ναι, αγαπητέ φίλε! Ζουν –ή τουλάχιστον ζούσαν, διότι σχεδόν όλα τα χωριά έχουν ερημώσει πλέον– παλεύοντας καθημερινά με τα στοιχεία της φύσης. Θερμοκήπια δεν μπορούν να κατασκευάσουν· το πρώτο χιόνι θα τα καταπλακώσει. Οπωροφόρα δέντρα δεν μπορούν να φυτέψουν· η απουσία νερού και οι κλιματολογικές συνθήκες θα τα ξεράνουν ή θα τα παγώσουν. Αποζημιώσεις σπανίως λαμβάνουν. Μόνο κάποια αρωματικά φυτά μπορούν να καλλιεργήσουν και καστανιές, μα κι αυτές «ντρέπονται» να μιλήσουν για τα γεννήματά τους, συγκρινόμενες με τις ποσότητες των ροδακίνων, των ακτινιδίων, των μήλων, των αχλαδιών και των άλλων καρπών που παράγει ο εύφορος κάμπος. Τώρα, τι φταίει και «η αγροτιά στον κάμπο δεν τα πάει καλά», ας το αφήσουμε καλύτερα! Ίσως κάποτε αποτελέσει το αντικείμενο ενός άλλου άρθρου, στο απώτερο μέλλον!

Όλα καλά κι ωραία, λοιπόν, για τον Δήμο Σκύδρας και ειδικά για την ομώνυμη πόλη; Όχι βέβαια! Το γεγονός ότι βρίσκεται στο κέντρο μιας περιοχής με ιδιαίτερα, σχεδόν μοναδικά για την Ελλάδα, χαρακτηριστικά δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε και η ίδια να αξιοποιήσει και να αναδείξει δικά της τοπικά χαρακτηριστικά, τα οποία θα προσέλκυαν έναν τουρίστα, αλλά ακόμη και κάποιον που –γιατί όχι;– θα ήθελε να ζει εδώ και να εργάζεται σε μια πιο μακρινή πόλη. Όραμα χρειάζεται και διάθεση δημιουργίας. Υπάρχει μια εν αχρηστία, εδώ και αρκετά χρόνια, Λέσχη Αξιωματικών που θα μπορούσε να μεταμορφωθεί σε ένα άξιο λόγου πνευματικό κέντρο, όπως αυτά που θαυμάζουμε –και ζηλεύουμε! – σε άλλες πόλεις ανά την Ελλάδα. Υπάρχει ένας σιδηροδρομικός σταθμός (για το φρουραρχείο δεν θα μιλήσω, καθώς αυτό εδώ και χρόνια είναι παραδομένο στις διαθέσεις των στοιχείων της φύσης, τα οποία το έχουν καταντήσει –δυστυχώς– θλιβερό κουφάρι). Υπάρχει μια περιοχή, το Ντεκοβίλ, που συνδέεται στενά με τον Α’ ΠΠ, η οποία θα μπορούσε να προσελκύσει θιασώτες τού –αρκετά διαδεδομένου στο εξωτερικό– ιστορικού τουρισμού. Υπάρχει, τέλος, ένα ποτάμι, το οποίο με κατάλληλη διαμόρφωση θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο αναψυχής για τους κατοίκους αλλά και πόλο έλξης επισκεπτών. Είναι, άραγε, εύκολο να γίνουν όλα αυτά; Σίγουρα όχι. Όμως, η διάθεση υπέρβασης του λογικά εφικτού και υλοποίησης μεγαλόπνοων οραμάτων, είναι αυτή που κάνει πάντα τη διαφορά.

Το κύριο στοιχείο, ωστόσο, που χρειάζεται η πόλη και στο οποίο αναμφισβήτητα παρατηρείται τραγικό έλλειμμα, είναι η ανάπτυξη ενός καλώς νοούμενου τοπικισμού, μιας αγάπης για την ίδια, ανεξαρτήτως «ράτσας» και τόπου προέλευσης του καθενός μας, διότι σε αυτόν τον τόπο ζούμε και σε αυτόν τον τόπο καταφέρνουμε να επιβιώσουμε όλοι μας. Κι η αγάπη αυτή δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στα λόγια, αλλά να αποδεικνύεται έμπρακτα με ενέργειες αλληλοϋποστήριξης, αλλά και με την αξιοποίηση –δίχως οποιεσδήποτε αγκυλώσεις– όλων των άξιων και ικανών ατόμων που διαθέτουν πρωτότυπες και ξεχωριστές ιδέες, οι οποίες θα αφήσουν το στίγμα τους στην πόλη και στην ευρύτερη περιοχή. Ας αφήσουμε, λοιπόν, τα παράπονα κι ας ανασκουμπωθούμε όλοι, καθένας από το πόστο του, για να κάνουμε τον τόπο μας ξεχωριστό!

Αγαπητέ συνδημότη Σκυδραίε! Την επόμενη φορά μη βιαστείς να διαμαρτυρηθείς για την πόλη σου και για ό,τι αυτή δεν σου προσφέρει! Είναι μάλλον προτιμότερο να ευχαριστήσεις την καλή σου τύχη που γεννήθηκες σε αυτήν! Και για να χρησιμοποιήσω τη γνωστή ρήση ενός αμερικανού προέδρου, μη σκέπτεσαι μονάχα τι μπορεί αυτή να προσφέρει σε σένα, αλλά και το τι μπορείς εσύ να κάνεις γι’ αυτήν!