Σοβαρά ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης και ουσιαστικής στήριξης των ανέργων

Σοβαρά ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης και ουσιαστικής στήριξης των ανέργων αναδεικνύει με κοινοβουλευτική της ερώτηση η βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών της ΝΙΚΗΣ, Ασπασία Κουρουπάκη, προς την Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως.

Αντικείμενο της ερώτησης είναι ο νέος τρόπος καταβολής του επιδόματος ανεργίας μέσω ειδικής προπληρωμένης κάρτας και ο περιορισμός πρόσβασης των δικαιούχων στο σύνολο της παροχής τους.

Όπως επισημαίνεται στην ερώτηση, από τις 15 Μαρτίου 2025 τέθηκε σε εφαρμογή το νέο καθεστώς καταβολής σειράς κοινωνικών παροχών, μεταξύ των οποίων και η τακτική επιδότηση ανεργίας, μέσω προπληρωμένης κάρτας.

Με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, οι δικαιούχοι μπορούν να αναλαμβάνουν σε μετρητά μόνο έως το 50% του ποσού, ενώ το υπόλοιπο υποχρεωτικά δαπανάται μέσω της κάρτας για αγορές ή πληρωμές εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η βουλευτής της ΝΙΚΗΣ τονίζει ότι ήδη έχουν εμφανιστεί σοβαρές δυσλειτουργίες και κοινωνικές επιπτώσεις. Ο Συνήγορος του Πολίτη, μετά από πλήθος αναφορών πολιτών, έχει ζητήσει την επανεξέταση του μέτρου, επισημαίνοντας ότι πολλοί άνεργοι δηλώνουν αδυναμία να καλύψουν βασικές και ανελαστικές υποχρεώσεις, όπως ενοίκια, κοινόχρηστα, δόσεις δανείων ή την οικονομική στήριξη προστατευόμενων μελών. Ο περιορισμός στο 50% στερεί, στην πράξη, την ελεύθερη διάθεση μιας παροχής που προορίζεται αποκλειστικά για τη διαβίωση.

Η Ασπασία Κουρουπάκη υπογραμμίζει ότι το επίδομα ανεργίας δεν αποτελεί «κίνητρο κατανάλωσης» ούτε εργαλείο κατεύθυνσης συναλλαγών, αλλά στοιχειώδες δίχτυ προστασίας για ανθρώπους που βρίσκονται σε περίοδο έντονης οικονομικής πίεσης.

Όταν το κράτος επιβάλλει εκ των προτέρων τον τρόπο χρήσης ενός σημαντικού μέρους της παροχής, το ζήτημα παύει να είναι τεχνικό και γίνεται βαθιά ουσιαστικό, καθώς αφορά το αν ο άνεργος μπορεί πράγματι να καλύψει τις βασικές ανάγκες του.

Με την ερώτησή της, η βουλευτής της ΝΙΚΗΣ ζητά από την Υπουργό Εργασίας πλήρη τεκμηρίωση για την επιβολή του πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, στοιχεία για τον αριθμό των δικαιούχων που έχουν υπαχθεί στο νέο σύστημα και για τα παράπονα που έχουν καταγραφεί, καθώς και απαντήσεις για το αν έχει αξιολογηθεί θεσμικά η αδυναμία κάλυψης βασικών υποχρεώσεων.

Παράλληλα, θέτει ευθέως το ερώτημα αν το Υπουργείο προτίθεται να επιτρέψει την ανάληψη του 100% του επιδόματος ανεργίας σε μετρητά, χωρίς περιορισμούς χρήσης, ώστε οι δικαιούχοι να μπορούν να το διαθέτουν ελεύθερα, σύμφωνα με τις πραγματικές τους ανάγκες.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στο ζήτημα των τραπεζικών χρεώσεων, καθώς η σχετική ΚΥΑ προβλέπει ότι οι συναλλαγές μέσω της κάρτας δεν πρέπει να επιβαρύνουν τους δικαιούχους.

Η βουλευτής ζητά σαφείς απαντήσεις για το πώς ελέγχεται αυτό στην πράξη και ποια διαδικασία προβλέπεται σε περίπτωση παραβίασης, καθώς και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα επανεξέτασης του πλαισίου, λαμβάνοντας υπόψη και την παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη.

Η ΝΙΚΗ ξεκαθαρίζει ότι η κοινωνική πολιτική οφείλει να υπηρετεί τον άνθρωπο και όχι να τον εγκλωβίζει σε άκαμπτους μηχανισμούς που υπονομεύουν την αξιοπρέπεια και την επιβίωσή του. Το επίδομα ανεργίας πρέπει να αποτελεί πραγματική στήριξη και όχι έναν ακόμη περιορισμό στην ήδη δύσκολη καθημερινότητα των ανέργων.