«Στα σκαριά» προσχέδιο της ΕΕ για τον περιορισμό της ευρεσιτεχνίας στα φάρμακα

Σχέδια επί… χάρτου κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση με στόχο, όπως υποστηρίζει, να πετύχει μια τομή στην αγορά φαρμάκων υπέρ των πολιτών της. Ρεπορτάζ του Politico αναφέρει ότι η Ένωση προσανατολίζεται στην κατάρτιση ενός πλαισίου κανόνων οι οποίοι θα ορίζουν οριζόντια μείωση του χρόνου ευρεσιτεχνίας για τα νέα σκευάσματα των πολυεθνικών του φαρμάκου, μειώνοντας ταυτόχρονα της τιμές τους στα ράφια των φαρμακείων, αφού θα αντικαθίστανται με γενόσημα.

Ωστόσο, πηγές της Big Pharma (των μεγαλύτερων πολυεθνικών της φαρμακοβιομηχανίας) εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους και δηλώνουν ότι δεν θα αφήσουν το σχέδιο αυτό να εφαρμοσθεί χωρίς αντιρρήσεις, καθώς θα πλήξει άμεσα τα οικονομικά τους συμφέροντα, τα οποία συνδέουν με την κατάσταση της αγοράς φαρμάκων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Politico έλαβε αντίτυπο του προσχεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και όπως αναφέρεται προτείνεται προς το Ευρωκοινοβούλιο μείωση της καθιερωμένης 10ετίας, την οποία διαρκεί η ευρεσιτεχνία, κατά δύο χρόνια, δηλαδή στα 8 χρόνια.

Με το υφιστάμενο πλαίσιο της ευρεσιτεχνίας, οι πολυεθνικές έχουν αποκλειστικά πνευματικά και ιδιοκτησιακά δικαιώματα για ένα νέο φάρμακο που παρασκευάζουν. Μετά το πέρας του ορισμένου χρόνου, άλλες εταιρείες μπορούν να «αντιγράψουν» τη χημική δομή του φαρμάκου και να αναπαράξουν τις ιδιότητές του με άλλη επωνυμία, διατηρώντας ακριβώς τις ίδιες ιδιότητες, παράγοντας δηλαδή γενόσημα φάρμακα σε χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.

Ωστόσο, υπάρχει ένα μικρό παραθυράκι υπέρ των πολυεθνικών στο συγκεκριμένο προσχέδιο. Σύμφωνα με το έγγραφο που έλαβε το Politico, οι εταιρείες που διαθέτουν τα φάρμακά τους στις αγορές όλων των χωρών της ΕΕ, χωρίς εξαιρέσεις, θα λαμβάνουν μία μικρή «επιστροφή χρόνου», δηλαδή θα απολαμβάνουν περισσότερο διάστημα ευρεσιτεχνίας στα νέα τους φάρμακα.

Αυτό συμβαίνει επειδή η ΕΕ θέλει επίσης να πετύχει την άμβλυνση των ανισοτήτων που επικρατούν στο κομμάτι της πρόσβαση των χωρών σε όλα τα διαθέσιμα φάρμακα. Είναι δηλαδή ένα κίνητρο για τις φαρμακευτικές να μην αποκλείουν τις αγορές ορισμένων χωρών με γνώμονα τα οικονομικά τους συμφέροντα.

Αυτή τη στιγμή, οι ασθενείς στη Γερμανία έχουν ήδη πρόσβαση σε γενόσημα δύο χρόνια νωρίτερα, κατά μέσο όρο, σε σχέση με τους ασθενείς στην Πολωνία ή τη Ρουμανία. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν την εμπειρία και τους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς για να πρωτοστατήσουν στην περίπλοκη δουλειά της χρηματοδότησης νέων φαρμάκων. Από την άλλη συμβαίνει και επειδή οι φαρμακευτικές εταιρείες γνωρίζουν ότι θα έχουν περισσότερα κέρδη από τις πωλήσεις στις πλουσιότερες χώρες και ως εκ τούτου θα ιεραρχήσουν τις αγορές τους. Μάλιστα, οι τιμές που διαμορφώνονται σε εκείνες τις αγορές φαρμάκων χρησιμοποιούνται στη συνέχεια ως «πήχης» για διαπραγμάτευση τιμών με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Αλλά για την Κομισιόν -η οποία αξιώνει την οικοδόμηση μιας «ένωσης υγείας»- η ανισότητα είναι σοβαρό «αγκάθι».

Ομάδες καταναλωτών και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών χαιρέτησαν σε γενικές γραμμές τις κινήσεις της Κομισιόν.

Δύσκολα θα συμπλεύσει η Big Pharma

Η Big Pharma πάντως έχει άλλη οπτική για τα πράγματα. Υποστηρίζει ότι η Ευρώπη βρίσκεται ήδη πίσω από τις ΗΠΑ και την Κίνα στον ευρύτερο αγώνα της έρευνας και της ανάπτυξης (R&D). Η Βοστώνη, όχι το Βερολίνο, είναι ο πρώτος προορισμός για τις φιλόδοξες νεοσύστατες εταιρείες βιοτεχνολογίας που εργάζονται, για παράδειγμα, σε γενετικές θεραπείες αιχμής.

Η Νάταλι Μολ, γενική διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA) -ένωση λόμπι που εκπροσωπεί τη φαρμακοβιομηχανία στην Ευρώπη- κατέρριψε την πρόταση της Επιτροπής. Επισήμανε το αυξανόμενο χάσμα στις επενδύσεις φαρμακευτικής έρευνας μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης, το οποίο είχε αυξηθεί στα 25 δισεκατομμύρια ευρώ από 2 δισεκατομμύρια ευρώ, τα τελευταία 25 χρόνια.

«Είτε πρόκειται για αφέλεια και τυφλή αισιοδοξία ή για μια πιο συνειδητή απόφαση της Ευρώπης να βασιστεί στην καινοτομία των ΗΠΑ και της Ασίας, αλλά κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλλει ότι αυτό που είδαμε ως σχέδιο προτεινόμενης νομοθεσίας θα ήταν εξαιρετικά επιζήμιο για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στις καινοτομίες της φαρμακευτικής βιομηχανίας», είπε η Μολ στο Politico.

Με λίγα λόγια η Big Pharma δεν σκοπεύει να καταθέσει τόσο εύκολα τα όπλα και θα επιδιώξει να διαπραγματευτεί την επίτευξη μιας συμφωνίας με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς με πιο ευνοϊκούς όρους για την ίδια.

Σχεδόν δύο μήνες πριν από την επίσημη κυκλοφορία της νομοθετικής πρότασης της ΕΕ, τα φαρμακευτικά λόμπι θα παίξουν «τα ρέστα τους» για να αλλάξουν την τροχιά των ευρωπαϊκών σχεδίων για το φάρμακο. Ο όμιλος Watchdog Corporate Europe Observatory εκτιμά ότι υπάρχουν περισσότερα από 290 φαρμακευτικά λόμπι στις Βρυξέλλες αυτή τη στιγμή, καθιστώντας τη φαρμακοβιομηχανία έναν από τους τομείς με τη μεγαλύτερη επιρροή στην ΕΕ.

πηγή: efsyn.gr
Άλλωστε, η Big Pharma έχει ισχυρούς συμμάχους στα κέντρα αποφάσεων των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών οικονομιών, αναφέρει το Politico. Στη Γαλλία και τη Γερμανία, για παράδειγμα, οι φαρμακευτικές βασίζονται σε σημαντικές αγορές τις οποίες θέλουν να διασφαλίσουν πάση θυσία. Οι χώρες αυτές αναμένεται να έχουν τον τελευταίο λόγο για το τελικό σχέδιο, εκτιμά το Politico.

Πάντως, οι αντικειμενικές συνθήκες της τωρινής φάσης φαίνεται να οδηγούν αναγκαστικά την κατάσταση προς μια μεταρρύθμιση του πλαισίου λειτουργίας των φαρμακοβιομηχανιών και της πρόσβασης στο φάρμακο.

Κι αυτό δεδομένων των «γκριζαρισμένων» δημογραφικών στοιχείων της Ευρώπης, εξαιτίας των οποίων αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης, αφού ο πληθυσμός της Γηραιάς Ηπείρου συνεχίζει να γερνάει με αυξητική τάση. Οι τιμές των φαρμάκων είναι ένα μεγάλο κομμάτι της συνθήκης αυτής, αφού γίνεται όλο και μεγαλύτερη η χρήση τους.

Οι ανατιμήσεις είναι θεμελιώδες κομμάτι οποιασδήποτε μακροπρόθεσμης λύσης, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος καταστροφικών δαπανών μακροπρόθεσμα, λέει το Politico.