Το σχέδιο Νετανιάχου για Γάζα – «Οσοι δεν πεθάνουν θα φύγουν»

Από τη λιμοκτονία στον εκτοπισμό των Παλαιστινίων της Λωρίδας της Γάζας - Το βαρύ πολιτικό και οικονομικό κόστος για το Ισραήλ, το σενάριο μεταφοράς στη Λιβύη και ο κίνδυνος μαζικών μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη

Τα σπίτια που γκρέμιζαν οι μπουλντόζες του ισραηλινού στρατού στη Λωρίδα της Γάζας το καλοκαίρι του 2005 δεν ήταν των Παλαιστινίων. Τα βαριά μηχανήματα κατέστρεφαν τους παράνομους οικισμούς 8.000 εβραίων εποίκων σε υλοποίηση της απόφασης του πρωθυπουργού Αριέλ Σαρόν για μονομερή αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα.

Ο αποκαλούμενος και «χασάπης της Βηρυτού» δεν είχε μετατραπεί εν μία νυκτί από γεράκι σε περιστερά. Ο φόρος του αίματος που πλήρωναν οι Ισραηλινοί για την υπεράσπιση των εποίκων από παλαιστινιακές επιθέσεις, οι υψηλές δαπάνες της κατοχής, το δημογραφικό και οι διεθνείς πιέσεις οδήγησαν τον Σαρόν στο συμπέρασμα ότι έπρεπε να βγάλει τη χώρα του από την κινούμενη άμμο της Γάζας, όπου είχε μπει με τον νικηφόρο πόλεμο του 1967 αποσπώντας την περιοχή από την Αίγυπτο. Αντίθετος στην αποχώρηση από τη Γάζα ήταν ο βασικός εσωκομματικός αντίπαλος του Σαρόν, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος παραιτήθηκε τότε από υπουργός.

Επιστροφή εποίκων

Είκοσι χρόνια αργότερα, ως πρωθυπουργός, o Νετανιάχου διέταξε την επιχείρηση «Αρματα του Γεδεών» για την εκρίζωση της Χαμάς και την ανακατάληψη ολόκληρης της Λωρίδας της Γάζας, χαρακτηρίζοντας μάλιστα «επαναστατική» την ιδέα Τραμπ για «εθελοντική μετανάστευση» του παλαιστινιακού πληθυσμού και τη μετατροπή της σε Ριβιέρα. Το 2005, οκτώ στους δέκα Ισραηλινούς υποστήριζαν την απόσυρση από τη Γάζα.

Σήμερα, τέσσερις στους δέκα λένε ότι το Ισραήλ θα πρέπει να ελέγχει τη Γάζα μετά το τέλος του πολέμου, ενώ οι ακροδεξιοί εταίροι του Νετανιάχου καθώς και ηγετικά στελέχη του δικού του κόμματος σχεδιάζουν την επιστροφή εποίκων στη Γάζα, αρχής γενομένης από τον βορρά και το κέντρο, όπου ο στρατός επικεντρώνει τις επιχειρήσεις για τη δημιουργία «απολυμασμένων» ζωνών.

Το κόστος της κατοχής

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο εξόχως ανθρωπιστικό και πολιτικό, είναι επίσης οικονομικό. Το Ισραήλ δαπάνησε 42 δισ. δολάρια στους πρώτους 15 μήνες του πολέμου (από τον Οκτώβριο του 2023 μέχρι τον περασμένο Ιανουάριο), κατά μέσο όρο 84 εκατ. δολάρια την ημέρα.

Σύμφωνα με ισραηλινούς αναλυτές, για την κατοχή της Γάζας απαιτούνται τουλάχιστον τέσσερις μεραρχίες, δηλαδή η παραμονή 40.000 στρατιωτών με ετήσιο κόστος 5 δισ. δολάρια. Σε αυτό το ποσό θα πρέπει να προστεθούν ακόμα 1 έως 2 δισ. δολάρια για τη διοίκηση και την παροχή βασικών υπηρεσιών στον κατεχόμενο πληθυσμό. Ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριχ είπε ότι όλα αυτά είναι ψέματα και η κατοχή θα στοιχίσει μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια. Πράγματι, αν εκτοπιστεί «εθελοντικά» μεγάλο μέρος του παλαιστινιακού πληθυσμού, όπως επιδιώκει ο Σμότριχ, η κατοχή θα γίνει φθηνότερη. Ως δύναμη κατοχής το Ισραήλ θα έχει την ευθύνη για την υγεία, την παιδεία, την ανοικοδόμηση υποδομών που έχουν καταστραφεί. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι θα πληρώσουν για όλα αυτά οι Αραβες εφόσον η Γάζα βρεθεί πάλι υπό ισραηλινή στρατιωτική κατοχή και απορριφθεί στην πράξη το δικό τους σχέδιο ανοικοδόμησης (εκτιμώμενου κόστους άνω των 50 δισ. δολαρίων).

Εφόσον η κυβέρνηση Νετανιάχου χαρακτηρίζει την Παλαιστινιακή Αρχή ως τρομοκρατική οργάνωση, καταγγέλλει ως υποστηρικτές της Χαμάς ξένους ηγέτες που της ασκούν κριτική (όπως τον πρόεδρο της Γαλλίας και τους πρωθυπουργούς της Βρετανίας και του Καναδά), απαξιώνει και επιχειρεί να αποκλείσει τον ΟΗΕ αναθέτοντας τη διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας σε ιδιωτικές εταιρίες ασφαλείας, ποιος θα δεχθεί να συνεισφέρει και με ποια πολιτικά κριτήρια;

Αντίθετη η αντιπολίτευση

Η κυβέρνηση Νετανιάχου δεν έχει σχέδιο και μας οδηγεί σε αδιέξοδο, προειδοποίησε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ, προτείνοντας να επιστραφεί στην Αίγυπτο ο έλεγχος της Γάζας για 15 χρόνια, με αμερικανικές εγγυήσεις. Η Χαμάς δεν πρόκειται να εξαφανιστεί αν δεν υπάρξει εναλλακτική λύση, δήλωσε ο Λαπίντ, καλώντας τον Νετανιάχου να πει ξεκάθαρα ότι η κατοχή της Γάζας σημαίνει πως εκεί θα σκοτώνονται και θα τραυματίζονται καθημερινά Ισραηλινοί επί χρόνια. «Μας κυβερνά μια συμμορία κακοποιών με αρχηγό τον Νετανιάχου» δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ Εχούντ Ολμέρτ.

Εκείνος που προκάλεσε όμως τη μήνιν του Νετανιάχου ήταν ο επικεφαλής του κεντροαριστερού συνασπισμού «Οι Δημοκράτες», πρώην υπαρχηγός του επιτελείου στρατού Γιαΐρ Γκολάν, ο οποίος δήλωσε ότι «ένα λογικό κράτος δεν διεξάγει πόλεμο εναντίον αμάχων, δεν έχει χόμπι να σκοτώνει μωρά και δεν θέτει ως στόχο την εκδίωξη πληθυσμών». Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «συκοφαντία του αίματος», παρομοιάζοντας τα λεγόμενα του Γκολάν με την αντισημιτική προπαγάνδα για δήθεν δολοφονίες χριστιανών αγοριών σε εβραϊκές τελετουργίες. Ο υπουργός Αμυνας Ισραελ Κατζ ανακοίνωσε ότι ο απόστρατος στρατηγός και ήρωας της 7ης Οκτωβρίου θα διαγραφεί από τα μητρώα των εφέδρων, ενώ θα του απαγορευτεί να ξαναφορέσει στρατιωτική στολή και να εισέλθει σε στρατιωτική βάση.

Μεταφορά στη Λιβύη

Οι κυβερνήσεις Νετανιάχου και Ντόναλντ Τραμπ αναζητούν χώρες που θα ήταν πρόθυμες να φιλοξενήσουν παλαιστίνιους «μετανάστες». Μετά την άρνηση των γειτονικών αραβικών χωρών να υποδεχθούν εκτοπισμένους Παλαιστίνιους, ένα από τα σενάρια για την «αραίωση» του πληθυσμού της Γάζας προβλέπει τη μεταφορά ενός εκατομμυρίου Παλαιστινίων στη Λιβύη. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του αμερικανικού δικτύου NBC, η Ουάσιγκτον δελεάζει την καταχρεωμένη μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης με ανταλλάγματα όπως η αποδέσμευση καταθέσεων και άλλων περιουσιακών στοιχείων του καθεστώτος Καντάφι, ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Παρά τις διαψεύσεις από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και την κυβέρνηση της Λιβύης, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν με τρόμο το ενδεχόμενο να φύγουν από τη Γάζα εκατοντάδες χιλιάδες εξαθλιωμένοι και μπαρουτοκαπνισμένοι Παλαιστίνιοι για να μεταφερθούν σε μια χώρα που μαστίζεται από τον εμφύλιο, ενώ αποτελεί κομβικό σημείο για τα δίκτυα των διακινητών ανθρώπων. Εφόσον το Ισραήλ ανοίξει τις πύλες της Γάζας με τους δικούς του όρους, θεωρείται βέβαιο ότι μεγάλο μέρος των προσφύγων θα επιχειρήσει σε επόμενο στάδιο να φτάσει στην Ευρώπη, με νόμιμο ή παράνομο τρόπο. Προσπαθώντας να «απο-ριζοσπαστικοποιήσει» τους Παλαιστίνιους, η κυβέρνηση του Τελ Αβίβ από τη μια χρησιμοποιεί την πείνα ως όπλο και από την άλλη ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην προσφυγική κρίση.