Τραμπ: Ανοιχτό το ενδεχόμενο «αλλαγής καθεστώτος» στο Ιράν - Διεθνείς αντιδράσεις - Ο ρόλος της Ρωσίας

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξέφρασε την Κυριακή την άποψη ότι μια «αλλαγή καθεστώτος» στο Ιράν μπορεί να είναι απαραίτητη για να «κάνει το Ιράν ξανά μεγάλο», επαναλαμβάνοντας το γνωστό του σύνθημα, αυτή τη φορά σε μια πολιτική εκδοχή: «MIGA» (Make Iran Great Again).

Η δήλωση ήρθε μια μέρα μετά τις αμερικανικές αεροπορικές επιθέσεις σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, που αύξησαν σημαντικά τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή και έθεσαν ερωτήματα για το μακροπρόθεσμο στόχο της αμερικανικής στρατιωτικής εμπλοκής στην περιοχή.

Σε ανάρτησή του στο Truth Social, ο πρόεδρος των ΗΠΑ χαρακτήρισε τις επιθέσεις ως «μοναδικής ακρίβειας», λέγοντας ότι οι GBU-57 “bunker buster” βόμβες και πύραυλοι Tomahawk προκάλεσαν «τεράστιες ζημιές», κυρίως «πολύ κάτω από την επιφάνεια του εδάφους». «Bullseye!», έγραψε χαρακτηριστικά.

Παρά τις ξεκάθαρες δηλώσεις από υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ ότι η επιχείρηση δεν στοχεύει στην ανατροπή του ιρανικού καθεστώτος, ο ίδιος ο Τραμπ φάνηκε να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αυτό.

Ο Υπουργός Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, υπογράμμισε ότι «η αποστολή δεν ήταν και δεν είναι αλλαγή καθεστώτος», προσθέτοντας ότι ο στόχος ήταν η εξουδετέρωση των απειλών από το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και η συλλογική άμυνα των αμερικανικών δυνάμεων και του Ισραήλ.

Από την πλευρά του, ο Αντιπρόεδρος Τζ. Ντι. Βανς τόνισε ότι οι ΗΠΑ δεν βρίσκονται σε πόλεμο με το Ιράν, αλλά μόνο με το πυρηνικό του πρόγραμμα, και εξέφρασε την ελπίδα ότι η στρατιωτική κλιμάκωση μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Σε αντίθεση με αυτές τις δηλώσεις, ο ίδιος ο Τραμπ μέσω του Truth Social υποστήριξε πως αν το τρέχον καθεστώς δεν μπορεί να «κάνει το Ιράν ξανά μεγάλο», τότε γιατί να μη γίνει αλλαγή καθεστώτος;

Παράλληλα, ο Τραμπ είχε προτείνει στο παρελθόν την εξόντωση του Ιρανού ανώτατου ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, χαρακτηρίζοντάς τον «εύκολο στόχο», αν και απέσυρε προσωρινά αυτή την ιδέα για να αποφευχθεί άμεση κλιμάκωση.

Η αυξανόμενη ένταση συνοδεύτηκε από απειλές ανταπόδοσης του Ιράν, με τον Τραμπ να δηλώνει ότι οποιαδήποτε επίθεση εναντίον των ΗΠΑ θα απαντηθεί με «δύναμη πολύ μεγαλύτερη από αυτή που είδαμε».

Η κυβέρνηση του Ιράν καταδίκασε τις επιθέσεις, με τον πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιαν να κατηγορεί την Ουάσινγκτον ότι «συντονίζεται πλήρως με το Ισραήλ» και να υπόσχεται απάντηση. Σύμφωνα με αναφορές από το Reuters, το ιρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε το κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ, στρατηγικής σημασίας για το 20% της παγκόσμιας πετρελαϊκής διακίνησης. Ωστόσο, η τελική απόφαση εναπόκειται στο Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν.

Αβεβαιότητα για την έκταση της καταστροφής

Ο στρατηγός Νταν Κέιν, επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου των ΗΠΑ, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη πλήρη εικόνα για την έκταση της καταστροφής στις υπόγειες εγκαταστάσεις του Φορντόου και άλλων πυρηνικών σημείων. Ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA), Ραφαέλ Γκρόσι, επιβεβαίωσε ότι κανένας διεθνής φορέας δεν έχει ακόμη πρόσβαση για ανεξάρτητη εκτίμηση ζημιών.

Διεθνείς αντιδράσεις και κύμα εκκενώσεων

Η ένταση έχει προκαλέσει κύμα ανασφάλειας στην περιοχή και παγκοσμίως. Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν προσωρινά τη Δευτέρα, ενώ η Υπηρεσία Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ εξέδωσε προειδοποίηση για ενδεχόμενες κυβερνοεπιθέσεις και αντισημιτικά εγκλήματα εντός των ΗΠΑ.

Πολλά κράτη ξεκίνησαν επιχειρήσεις εκκένωσης πολιτών. Η Γαλλία στέλνει στρατιωτικά αεροσκάφη στο Ισραήλ για μεταφορά πολιτών στην Κύπρο, ενώ περισσότερες από 4.500 κλήσεις έχουν δεχθεί οι γαλλικές προξενικές αρχές. Η Αυστραλία ανακοίνωσε ότι τουλάχιστον 3.800 πολίτες της ζητούν επαναπατρισμό, ενώ οι Φιλιππίνες ξεκίνησαν τη Δευτέρα τη μεταφορά πολιτών από το Ισραήλ και το Ιράν.

Αεροπορικές εταιρείες όπως η Air France KLM και η British Airways ακύρωσαν πτήσεις προς τη Μέση Ανατολή. Η αεροπορική σύνδεση Ευρώπης–Ασίας μέσω Μέσης Ανατολής είναι ήδη επιβαρυμένη λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία, και η νέα κρίση επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση.

Ο Ρόλος της Ρωσίας

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί βρίσκεται στη Μόσχα για διαβουλεύσεις με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Όπως δήλωσε, το Ιράν δεν πρόκειται να επιστρέψει σε διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ μέχρι να υπάρξει αντίποινα: «Η Ουάσινγκτον καταλαβαίνει μόνο τη γλώσσα της απειλής και της βίας».

eleftherostypos.gr