Ζητείται λύση για τους άνεργους άνω των 55

Το αδιέξοδο που αντιμετωπίζουν όσοι και όσες βρίσκονται για χρόνια χωρίς δουλειά, σε μεγαλύτερη ηλικία ● Οι προτάσεις του Συλλόγου Υπαλλήλων ΟΑΕΔ (ΠΑΝΣΥΠΟ) για όσους είναι κοντά στη συνταξιοδότηση και για την ένταξη στην αγορά εργασίας όσων απέχουν πάνω από δύο χρόνια, μέσω εκπαίδευσης, κινήτρων και φορολογικών παρεμβάσεων.

Tρεις γυναίκες με διαφορετική ζωή και επαγγελματική εμπειρία δίνουν την ίδια μάχη, της καθημερινής επιβίωσης, αναζητώντας κάθε τόσο δουλειά σε μια αγορά εργασίας όπου το ποσοστό ανεργίας των γυναικών είναι σταθερά πολύ υψηλότερο σε σχέση με αυτό των ανδρών, αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια τάση μείωσης της «ψαλίδας».

Το οξύτατο πρόβλημα της μακροχρόνιας ανεργίας αντιμετωπίζει η μεγάλη πλειονότητα των ανέργων άνω των 55 ετών. Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης για τον περασμένο Σεπτέμβριο, σε αυτή την ηλικιακή ομάδα ανήκει το 32% των εγγεγραμμένων ανέργων, από τους οποίους το 72% δεν έχει βρει την πολυπόθητη θέση εργασίας εδώ και πάνω από έναν χρόνο. Στη δεύτερη κατηγορία εμπίπτει η κ. Τίνα, μία από το 87% όσων δεν λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, ποσοστό το οποίο αντικατοπτρίζει το μεγάλο έλλειμμα μέριμνας για μία από τις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Εμεινε χωρίς δουλειά όταν η επιχείρηση εστίασης στην οποία δούλευε ως ταμίας έκλεισε στην καρδιά της κρίσης λιτότητας, το 2012. Απασχολούνταν ύστερα περιστασιακά σε δουλειές του ποδαριού - περίπτερο, λάντζα, μέχρι και «αυτοφωράκιας» σε χαρτοπαικτική λέσχη. Η υγεία της επιδεινώθηκε το 2015 με αποτέλεσμα να παραμένει από τότε στον «αέρα». «Αδυνατούσα να βρω δουλειά της προκοπής λόγω ηλικίας και μη ειδίκευσης. Δεν υπήρχαν πια οι αντοχές για να συνεχίζω να σερβίρω και να πλένω. Η υγεία μου επιδεινώθηκε και με συντηρούν τόσα χρόνια τα παιδιά μου. Ξέρω ότι τους είμαι τεράστιο βάρος», δηλώνει η 62χρονη στην «Εφ.Συν.».

Η 55χρονη Παναγιώτα δεν εργαζόταν μέχρι την απόλυση του συζύγου της πριν από μια δεκαετία. Οι απολαβές του στη νέα δουλειά μειωμένες και τα οικογενειακά έξοδα έτρεχαν. «Τότε δούλεψα σε κυλικείο και μετά ως καθαρίστρια, αφού δεν ήξερα κάτι άλλο. Μόνη «προϋπηρεσία» η απασχόληση στο κατάστημα του πατέρα μου, όταν ήμουν μικρή. Τώρα επιστρέφω σπίτι κατάκοπη και πρέπει να κρατήσω τα εγγόνια μου. Δεν ξέρω πόσο ακόμα θα αντέξω», αναφέρει η ίδια στην «Εφ.Συν.». Η 57χρονη φίλη της, Ιωάννα, καθαρίζει επίσης σπίτια για τα προς το ζην. Στο παρελθόν είχε εργαστεί μέσω προγράμματος της ΔΥΠΑ ως τραυματιοφορέας. «Χάνω πολύ χρόνο στις μετακινήσεις από σπίτι σε σπίτι, γιατί δεν διαθέτω μεταφορικό μέσο. Ηταν καλύτερα στο νοσοκομείο αλλά το πρόγραμμα δεν συνεχίστηκε. Θα έπρεπε να κρατούν κάποια χρόνια ή έστω να μπορείς εύκολα να πας σε άλλο πρόγραμμα», εξηγεί η ίδια.

Διπλή πρόταση

Μια διττή προσέγγιση για ολιστική απάντηση στις διαφορετικές ανάγκες των ανέργων 55+ προτείνει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων ΟΑΕΔ - τ. ΟΕΕ - τ. ΟΕΚ (ΠΑΝΣΥΠΟ), καθώς το πρόγραμμα απασχόλησης της ΔΥΠΑ για την παραπάνω ηλικιακή ομάδα, που προσφέρει 12+12 μήνες επιχορηγούμενης απασχόλησης και επιδότηση έως 75% του μισθολογικού κόστους με ανώτατο όριο 750 ευρώ τον μήνα, δεν αρκεί συχνά για τη συμπλήρωση ενσήμων όσων απέχουν λίγα χρόνια από τη θεμελίωση σύνταξης.

Σε νέα μελέτη του ΠΑΝΣΥΠΟ καταγράφονται ως θετικές η ενίσχυση της ενεργού γήρανσης, η υποστήριξη λειτουργίας δημόσιων υπηρεσιών και δήμων και η αύξηση των εισφορών, αλλά, παρά τον επανασχεδιασμό του προγράμματος, διαπιστώνονται σοβαρά προβλήματα, όπως η απουσία προτεραιότητας στην επιλογή των δικαιούχων σε όσους υπολείπεται μικρό χρονικό διάστημα απασχόλησης για σύνταξη, η έλλειψη απογραφής αναγκών προσωπικού των φορέων που οδηγεί σε πιθανή αναντιστοιχία θέσεων και πραγματικών υπηρεσιακών απαιτήσεων, η χρονική διάρκεια συμβάσεων, που δεν εγγυάται θεμελίωση σύνταξης για όλους, και η ελλιπής διαφάνεια όσον αφορά την κατανομή θέσεων και τα αποτελέσματα.

Σύνταξη ή ένταξη

Προκειμένου η μακροχρόνια ανεργία των 55+ να μειωθεί τουλάχιστον 25% σε μια τριετία και χιλιάδες πολίτες να αναβαθμίσουν τις δεξιότητές τους, είτε για να λάβουν σύνταξη είτε για να επανενταχθούν μόνιμα στην αγορά εργασίας, ο Σύλλογος προτείνει τα παρακάτω.

● Ενα πρόγραμμα «γέφυρα προς σύνταξη» για τη συμπλήρωση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης για να μη μένει κανείς στο «ένα βήμα πριν», με παράταση σύμβασης πέρα από τους 24 μήνες επιχορήγησης εφόσον χρειάζεται, χρηματοδότηση από το Δημόσιο σε υψηλά ποσοστά τα πρώτα έτη, σταδιακή συμμετοχή του φορέα για τα επόμενα έτη (π.χ. τρίτο έτος 50%, τέταρτο 60%) και κάλυψη θέσεων για πάγιες και διαρκείς ανάγκες φορέων του Δημοσίου.

● Για όσους απέχουν πάνω από 24 μήνες από τη σύνταξη χρειάζεται, σύμφωνα με τη μελέτη, ένα νέο πρόγραμμα 55+ στον ιδιωτικό τομέα με επιχορήγηση μισθού 75% για 24 μήνες, μπόνους στους εργοδότες που διατηρούν τους εργαζομένους μετά το τέλος επιχορήγησης, ψηφιακή κατάρτιση και πιστοποίηση δεξιοτήτων, εξατομικευμένα πλάνα επανένταξης με προσωπικό σύμβουλο ΔΥΠΑ και φορολογικά κίνητρα για «επιχείρηση υποστήριξης ενεργού γήρανσης».

Τέλος, ο ΠΑΝΣΥΠΟ ζητά ούτως ή άλλως την παράταση των υφιστάμενων συμβάσεων μέχρι τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και τη θεσμοθέτηση μοριοδότησης με βάση τη συνταξιοδοτική απόσταση, την ηλικία, τη διάρκεια ανεργίας με στόχο τη μετατροπή της εμπειρίας των μεγαλύτερων εργαζομένων σε παραγωγική δύναμη, την πρόληψη της κοινωνικής περιθωριοποίησης και κυρίως της επιστροφής της ανεργίας.

*Από την έντυπη έκδοση της "Εφημερίδας των Συντακτών - ΛΕΝΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ - efsyn.gr