Αγάθη Μακρίδου: Να σπάσουν την σιωπή τα θύματα, να σπάσει την σιωπή κι η κοινωνία

Η έµφυλη βία κατά των γυναικών σε όλες τις µορφές της αποτελεί ακραία µορφή διάκρισης αλλά και παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωµάτων και είναι εδραιωµένη στην ανισότητα των φύλων, συµβάλλοντας στη διαιώνιση και την ενίσχυσή της.

Πιο ακραία µορφή έµφυλης βίας αποτελεί η δολοφονία µιας γυναίκας από τον δολοφόνο που κινητοποιείται από την εξουσιαστική του θέση στο πατριαρχικό πλαίσιο και λειτουργεί ως ιδιοκτήτης των θηλυκών ανθρώπων, που δεν επιδέχεται αµφισβήτηση στην όποιας µορφής κυριαρχία του.

Σύµφωνα µε το άρθρο 299 παρ.1 του Ποινικού Κώδικα, το έγκληµα της ανθρωποκτονίας τιµωρείται µε την ανώτατη ποινή, δηλαδή την ισόβια κάθειρξη.

Η Σούζαν, η Βίκυ, η Αΐντα, η Τασούλα, η Γεωργία, η Ελεονώρα, η μικρή Νικολέτα αποτελούν μόνο μερικές από τις γυναίκες που άφησαν βίαια την τελευταία τους πνοή τους πρώτους οκτώ μήνες του 2022. Το 2021 καταγράφηκαν δώδεκα γυναικοκτονίες στην Ελλάδα, ενώ το 2019 και το 2020 έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 39 γυναίκες.

Αν πιάσουμε την Πέλλα, χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένα στατιστικά, τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, με γυναίκες (αλλά σε κάποιες περιπτώσεις και άντρες) που υποφέρουν από τέτοια φαινόμενα, είναι πολλές περισσότερες απ’ ότι μπορούμε να φανταστούμε.

Και δεν το λέμε εμείς, το αναφέρουν τα μέλη του Συλλόγου για την Ενδοοικογενειακή και έμφυλη βία «Αμέλια», που ιδρύθηκε μεν στα Γιαννιτσά, αλλά έχουν απευθυνθεί άτομα από όλο τον Νομό Πέλλας. Όσοι τολμούν να σπάσουν τη σιωπή τους, τόσο το καλύτερο. Εν προκειμένω όσες, γιατί η βία στρέφεται πιο εύκολα και εξαιρετικά συχνά κατά των γυναικών.

«Δυστυχώς παρατηρούμε μια αύξηση. Αυτό που είναι περισσότερο θλιβερό είναι ότι η κοινωνία μας παρακολουθεί το φαινόμενο σαν να περιγράφει μια σκηνή ταινίας. Ζούμε σε μια κοινωνία η οποία έχει δομηθεί στην πατριαρχία. Έχει δομηθεί πάνω στη διεκδίκηση του ελέγχου και της εξουσίας που είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της έμφυλης βίας και δη της κακοποίησης μέσα σε οικογενειακό περιβάλλον. Πολλά χρόνια δεν ήταν εμφανές αυτό το φαινόμενο, αλλά υπήρχε. Πολλοί ξέραμε τι γίνεται στο διπλανό σπίτι ή ακόμη και στο δικό μας αλλά κανείς δεν τολμούσε να το αγγίξει και να το επικοινωνήσει» σημειώνει ο ψυχολόγος Ιωάννης Νίκου επί του θέματος, που πια κάθε μέρα συζητιέται κυρίως μεταξύ των γυναικών και έχει προκαλέσει φόβο και τρόμο.

Σε γυναίκες που είναι μάνες σαφώς, για τα παιδιά τους, σε γυναίκες που κυκλοφορούν στο δρόμο και πιο πολύ στις μεγαλουπόλεις (μεγάλος αριθμός βιασμών δεν αναφέρεται καν πουθενά), σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν καταστάσεις σπίτι τους και κάποια στιγμή πρέπει να γυρίζουν σ’ αυτό, είτε από τη δουλειά, είτε από τα ψώνια. Τι τους περιμένει αλήθεια;

Η Πέλλαnews, κάνοντας focus στο συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο όσο πάμε όλο και περισσότεροι το ζούμε δίπλα μας, έδωσε τον λόγο σε γυναίκες που παρατηρούν το φαινόμενο που διαιωνίζεται, γυναίκες δραστήριες, που βρίσκονται μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Ένα κοινωνικό σύνολο που παρατηρεί απλά, νομίζοντας ότι κρατά απλώς ένα τηλεκοντρόλ στο χέρι και κάνοντας «κλάτς» θα αλλάξουν όλα! Μέχρι να ζήσει (ω μη γένειτο) μια τέτοια κατάσταση…

*Στην Πέλλαnews γράφουν οι Αναστασία Δαρδανελιώτη, Θεανώ Ζουρνατζίδου, Ιωάννα Λιούτα, Μαρία Μαντζούκη, Αγάθη Βουδρεσλή-Μακρίδου, Γεωργία Γάτσου και Μάγδα Παπαδοπούλου.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Να σπάσουν την σιωπή τα θύματα, να σπάσει την σιωπή κι η κοινωνία
της Αγάθης Μακρίδου*

Μια δεκαετής οικονομική κρίση που συνοδεύτηκε από δύο χρόνια πανδημίας και εγκλεισμού επέφεραν μια βίαιη μετάλλαξη στην ελληνική κοινωνία. Μέσα στον ζόφο του covid-19 προέκυψε και μια άλλη σιωπηλή πανδημία που χτυπά τις γυναίκες. Περισσότερες από 6.834 γυναίκες (επίσημα καταγεγγραμμένα περιστατικά) έπεσαν θύματα ενδοοικογενειακής βίας και 17 γυναίκες έχασαν την ζωή τους με βάρβαρο και ειδεχθή τρόπο. Και πόσες ακόμη περιπτώσεις γυναικών και κοριτσιών που ζουν υπό το καθεστώς φόβου και άμεσων απειλών κατά της ζωής τους που βρίσκονται στην αφάνεια.

Δυστυχώς, παρόλη την ανάπτυξη δομών και οργανισμών που αντιμετωπίζουν την έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία, τα θύματα ως το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν είναι ότι αφενός φοβούνται πως αν μιλήσουν θα τιμωρηθούν, διότι νιώθουν πως δεν έχουν κάποιο στήριγμα από τον περίγυρο τους είτε από την ίδια την κοινωνία, αφετέρου αισθάνονται ότι όσα παθαίνουν τους αξίζουν με αποτέλεσμα να υπομένουν την κακοποίηση ακόμα και για χρόνια και να την θεωρούν ως μια φυσιολογική κατάσταση .

Στον αντίποδα, η ολοένα αυξανόμενη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξάπλωση της είδησης, της εικόνας, της πληροφορίας ,της προσωπικής εξομολόγησης ,χτίζοντας έτσι μια γέφυρα επικοινωνίας που φέρνει τα θυματοποιημένα μέλη της κοινωνίας πιο κοντά μέσω της παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας. Παρά την χαοτική του έκταση φέρνει πιο κοντά τις γυναίκες μεταξύ τους και μάχεται να επαναπροσδιορίσει τους ρόλους και τις αξίες της κοινωνίας, τις σχέσεις και τις μορφές εξουσίας μεταξύ των δύο φύλων. Σε μια κοινωνία που έχει εγκλωβιστεί μέσα στο παράδοξο του εκμοντερνισμού και της παράδοσης , των ηθικών αξιών και των προκαταλήψεων , χρειάζεται μια ειλικρινής και προσεκτική προσέγγιση.

Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η κακοποίηση κάνει κύκλους: Από την ενδοοικογενειακή βία στην έμφυλη και τις γυναικοκτονίες. Βασικό “μότο” του συλλόγου ΑΜΕΛΙΑ είναι “ΣΠΑΣΕ ΤΗΝ ΣΙΩΠΗ”. Να σπάσουν την σιωπή τα θύματα, να σπάσει την σιωπή κι η κοινωνία ώστε να σπάσει κι αυτός ο φαύλος κύκλος που ονομάζεται βία, κακοποίηση και δολοφονία.

Ο σύλλογος κατά της ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας ΑΜΕΛΙΑ όλα αυτά τα χρόνια πλαισιωμένος από εθελοντές και επιστήμονες, αντιμετωπίζει τέτοια περιστατικά σε πανελλαδική εμβέλεια. Αφενός μας ανησυχεί η ραγδαία αύξηση των περιστατικών αφετέρου μας ενθαρρύνει το γεγονός ότι όλο και πιο πολλές γυναίκες σπάνε αυτόν τον ασφυκτικό κλοιό της κακοποίησης, μιλούν και ζητούν βοήθεια, αντιμετωπίζουν το πρόβλημα.

Επειδή ζούμε στην εποχή που η καθημερινότητα μας κινείται με γοργούς ρυθμούς και μεταβάλλεται συνεχώς, η ευχή κι η ελπίδα μας είναι να μην μπει στην άκρη το πρόβλημα όταν άλλα ζητήματα καταλάβουν ξανά τις πρώτες θέσεις της επικαιρότητας, αλλά και να εξαλειφθεί η οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης και βίας και να πρυτανεύσει η λογική κι ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα που καταπατώνται βάναυσα. Οφείλουμε ως ευνομούμενη Πολιτεία να κινηθούμε προς εκείνη την κατεύθυνση θεσμοθέτησης κι αυστηριοποίησης μέτρων που θα αποτρέπουν την άσκηση οποιασδήποτε μορφής βίας και κακοποίησης κι ως κοινωνία να στηρίζουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους που έπεσαν θύματα κακοποίησης και προσπαθούν ουσιαστικά πάλι να χτίσουν την ζωή τους.

*Η Αγάθη Μακρίδου είναι εκ των ιδρυτικών Μελών του Συλλόγου ενάντια στην Ενδοοικογενειακής και Έμφυλης Βίας, με έδρα τα Γιαννιτσά, «Αμέλια».