Νίκη για την «επανάσταση της μαντίλας» στο Ιράν - Τέλος η αστυνομία ηθών

Ο γενικός εισαγγελέας του Ιράν Μοχαμάντ Τζαφάρ Μονταζερί ανακοίνωσε την κατάργηση της αστυνομίας ηθών. Η απόφαση ελήφθη από τις αρμόδιες αρχές όπως μεταδίδει το ιρανικό πρακτορείο Isna. Πρόκειται για μία καμπή στην χώρα, καθώς στην πραγματικότητα αναθεωρείται η νομοθεσία που ίσχυε από το 1983, η οποία σε πολλές περιπτώσεις οδήγησε σε απάνθρωπες ακρότητες. Μία τέτοια ήταν ο θανάσιμος ξυλοδαρμός της 22χρονης Μαχσά Αμινί τον περασμένο Σεπτέμβριο από την αστυνομία ηθών. Γεγονός που προκάλεσε παρατεταμένο κύμα κοινωνικών αντιδράσεων και μαζικών διαμαρτυριών που όπως αναγνώρισαν οι ιρανικές αρχές ήταν πολύνεκρες.

Η αστυνομία ηθών ιδρύθηκε υπό τον υπερσυντηρητικό πρόεδρο του Ιράν Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ για να διαδώσει την κουλτούρα της σεμνότητας και του χιτζάμπ, όπως είχε πει. Αποτελείται από άνδρες με πράσινη στολή και γυναίκες που φορούν μαύρο τσαντόρ, ένα ένδυμα που καλύπτει το κεφάλι και το πάνω μέρος του σώματος. Οι πρώτες της περιπολίες χρονολογούνται από το 2006.

«Η αστυνομία ηθών δεν έχει καμία σχέση με τη δικαστική εξουσία και καταργήθηκε από τις αρχές που τη δημιούργησαν», δήλωσε ο εισαγγελέας Μονταζερί σε συνέντευξη Τύπου στην ιερή πόλη Κομ.

Μετά τον θάνατό της Αμινί, στις 16 Σεπτεμβρίου, ξέσπασε κύμα διαμαρτυριών σε όλη τη χώρα. Αυτές δεν έλεγαν να καταλαγιάσουν. Παρά τις ποινές και την χρήση βίας, οι διαμαρτυρίες παρέμειναν καθημερινό φαινόμενο, ιδιαίτερα από γυναίκες και ανθρώπους των τεχνών που ασκούν μεγάλη επιρροή. Συνολικά 448 διαδηλωτές έχουν σκοτωθεί από την έναρξη των κινητοποιήσεων, σύμφωνα με την μη κυβερνητική οργάνωση Iran Human Rights με έδρα τη Νορβηγία. Το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν ανακοίνωσε ότι «περισσότεροι από 200 άνθρωποι, πολίτες και μέλη των δυνάμεων της τάξης, έχουν σκοτωθεί», ενώ ο στρατηγός Αμιραλί Χαζιζαντέχ των Φρουρών της Επανάστασης είχε κάνει λόγο για περισσότερους από 300 νεκρούς. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν συλληφθεί.

Προχθές, μία ηθοποιός του κινηματογράφου, η Μιτρά Χαζάρ, συνελήφθη στο σπίτι της, επειδή ανήρτησε πρόσφατα στον λογαριασμό της στο Instagram βίντεο με τις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο στο Βερολίνο σε ένδειξη αλληλεγγύης προς το κίνημα στο Ιράν.

Εξαιτίας, όμως, της πρωτοφανούς αντίδρασης, οι ιρανικές αρχές οδηγήθηκαν σε αυτή την απόφαση περί κατάργησης της αστυνομίας των ηθών. Πλέον, εξετάζεται και το επόμενο βήμα: η κατάργηση της υποχρεωτικότητας της μαντίλας.

Πράγματι, οι αρχές ζήτησαν από τη Δικαιοσύνη και το Κοινοβούλιο να αναθεωρήσουν νόμο του 1983 για την υποχρεωτική χρήση της μαντίλας προκειμένου να καταλαγιάσει το κύμα διαδηλώσεων.

Η μαντίλα έγινε υποχρεωτική στο Ιράν τέσσερα χρόνια μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979. Σύμφωνα με τον νόμο του 1983, οι γυναίκες στο Ιράν –Ιρανές και αλλοδαπές- ασχέτως της θρησκείας τους, θα πρέπει να φορούν δημοσίως μαντίλα και φαρδιά ρούχα.

Στις 24 Σεπτεμβρίου, μία εβδομάδα μετά την έναρξη των κινητοποιήσεων το μεταρρυθμιστικό κόμμα του Ιράν κάλεσε τις αρχές να άρουν την υποχρεωτικότητα της μαντίλας. Η Ένωση του Λαού του Ισλαμικού Ιράν, που ιδρύθηκε από στενούς συνεργάτες του μεταρρυθμιστή πρώην προέδρου Μοχαμάντ Χαταμί (1997-2005), ανακοίνωσε ότι ζήτησε από τις αρχές «να προετοιμάσουν τα νομικά εργαλεία που θα ανοίξουν τον δρόμο προς την ακύρωση της νομοθεσίας περί υποχρεωτικότητας της μαντίλας», σύμφωνα με ανακοίνωση του κόμματος στα τέλη Σεπτεμβρίου. Από τις 5 Ιουλίου 2022 ένας νέος νόμος για τη μαντίλα και τη σεμνότητα, τον οποίο προώθησε ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί, επέβαλε νέους περιορισμούς στις γυναίκες. Βάσει το νέου νόμου, η μαντίλα πρέπει να καλύπτει όχι μόνο τα μαλλιά τους, αλλά και τον λαιμό και τους ώμους. 

O Ραϊσί είχε σύμφωνα με τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης σειρά συσκέψεων με τους αρμόδιους υπουργούς Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, για τις συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες. Δεν ανακοινώθηκαν λεπτομέρειες, όμως, όπως προκύπτει από τις ανακοινώσεις του γενικού εισαγγελέα φαίνεται ότι εξετάζονται νομοθετικές μεταρρυθμίσεις που θα αφορούν την μη υποχρεωτικότητα της μαντίλας, καθώς δεν θα υπάρχει η αστυνομία ηθών να εποπτεύει την αμφίεση των Ιρανών. Το βράδυ του Σαββάτου, ο Ραϊσί είχε συνεργασία, σύμφωνα με το προεδρικό γραφείο, με τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου Μοχάμεντ Μπαγκέρ Γκαλιμπάφ και τον υπουργό Δικαιοσύνης Χουσεΐν Μοχσενί Εντσεχί.

protothema.gr