Οι δασμοί των ΗΠΑ πλήττουν ελιές, φέτα και ελαιόλαδο

Γωγώ Κατσέλη

Προβληματισμό προκαλεί στους Ελληνες εξαγωγείς η απόφαση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς της τάξεως του 15% στα προϊόντα που εισάγονται από την Ε.Ε.

Αν και οι ΗΠΑ δεν είναι ο μεγαλύτερος προορισμός για τα ελληνικά προϊόντα, οι εξαγωγές αγροδιατροφικών ειδών κατέχουν σημαντική θέση στο εξαγωγικό «καλάθι» που φτάνει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Ετσι, η επιβολή δασμών αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών τους και θα μειώσει την ανταγωνιστικότητά τους. Στο πλαίσιο αυτό, πιέζουν την κυβέρνηση να ζητήσει την εξαίρεση κάποιων προϊόντων, όπως η φέτα, το γιαούρτι, το κρασί, το ελαιόλαδο, αλλά και οι επιτραπέζιες ελιές, ενώ στο μικροσκόπιο παραγωγών και εξαγωγέων είναι η αναζήτηση νέων αγορών, προκειμένου να αντισταθμίσουν τις όποιες απώλειες από την αμερικανική.

Εκπρόσωποι του κλάδου, μιλώντας στον «Ε.Τ.» επισημαίνουν ότι οι ΗΠΑ αποτελούν την 5η μεγαλύτερη αγορά για τα ελληνικά προϊόντα και το πλήγμα από τους δασμούς είναι σημαντικό, πολλώ δε μάλλον σε μια περίοδο που οι ελληνικές εξαγωγές στην αμερικανική ήπειρο έχουν αυξηθεί κατά 111% από τα 1,14 δισ. ευρώ το 2020 στα 2,41 δισ. ευρώ το 2024, εν μέσω μάλιστα της πανδημίας του κορονοϊού και της πληθωριστικής κρίσης.

Και μπορεί το μεγαλύτερο μερίδιο στο εξαγωγικό καλάθι της Ελλάδας στις ΗΠΑ να καταλαμβάνουν τα πετρελαιοειδή με εξαγωγές αξίας 506 εκατ. ευρώ, ωστόσο σημαντικές θα είναι οι επιπτώσεις κυρίως για τον αγροδιατροφικό κλάδο, που αντιπροσωπεύει το 31% των συνολικών εξαγωγών της χώρας.

«Τα αγροδιατροφικά προϊόντα, τα οποία εξάγουμε στην Αμερική είναι κυρίως οι επιτραπέζιες ελιές, τα ελληνικά κρασιά, η φέτα, το γιαούρτι, το ελαιόλαδο, αλλά και τα ροδάκινα», αναφέρει στον «Ε.Τ.» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), Αλκιβιάδης Καλαμπόκης.

Πάντως, παρά τους δασμούς, οι εξαγωγείς δηλώνουν αποφασισμένοι να μην εγκαταλείψουν την αμερικανική αγορά, καθώς έχουν καταβάλει μεγάλες προσπάθειες κι έχουν επενδύσει εκατομμύρια ευρώ για να αποκτήσουν παρουσία. Στο πλαίσιο αυτό, και δεδομένου ότι οι τιμές θα αυξηθούν κατά 15%, επισημαίνουν ότι θα πρέπει να επιμεριστεί το κόστος της δασμολογικής επιβάρυνσης των εξαγόμενων αγαθών σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, τόσο στη μεταποίηση όσο και στον παραγωγό.

«Η τιμή του προϊόντος στα ράφια θα γίνει αρκετά υψηλότερη από αυτή που υπήρχε μέχρι τώρα, γεγονός που αναμένεται να περιορίσει τη ζήτηση των προϊόντων πιέζοντας κατ’ επέκταση και τις τιμές των παραγωγών», σημειώνει στον «Ε.Τ.» εκπρόσωπος από τον κλάδο της μεταποίησης επιτραπέζιων ελιών.

Αγροτικά προϊόντα

Από τα προϊόντα του αγροτικού τομέα, οι εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο, με τον όγκο τους να διαμορφώνεται στους 47.000 τόνους και την αξία τους στα 212 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, πάνω από το 90% των επιτραπέζιων ελιών που παράγονται στη χώρα μας, εξάγονται, με την αμερικανική αγορά να αποτελεί τη μεγαλύτερη για το προϊόν, καθώς οι αποστολές προς αυτή αντιπροσωπεύουν το 28%-29% του συνόλου των εξαγωγών.

Σημαντική συνεισφορά στις εξαγωγές έχουν και οι κομπόστες φτάνοντας το 2024 τα 88 εκατ. ευρώ, ενώ η αξία των εξαγόμενων τυριών, κυρίως τη φέτας έχει φτάσει τα 74 εκατ. ευρώ. Μπορεί το ποσοστό της φέτας στο σύνολο των εξαγωγών να ανέρχεται μόλις στο 9% ωστόσο, την τελευταία πενταετία έχουν τριπλασιαστεί. Στελέχη της γαλακτοβιομηχανίας υπογραμμίζουν στον «Ε.Τ.» ότι αν δεν υπάρξει εξαίρεση της φέτας από τους δασμούς, ο διψήφιος ρυθμός αύξησης που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια θα μειωθεί σημαντικά. Πάντως, τα διαπραγματευτικά χαρτιά που θα επικαλεστεί η ελληνική πλευρά για να πετύχει τον μηδενισμό των δασμών για το δημοφιλές τυρί θα είναι αφενός ότι πρόκειται για ένα ΠΟΠ προϊόν που δεν ανταγωνίζεται κάποιο αντίστοιχο αμερικανικό, αλλά και το γεγονός ότι οι Αμερικανοί δεν θα μπορούν να το αγοράζουν λόγω της υψηλής τιμής του, η οποία θα επιβαρυνθεί περαιτέρω.

Σημαντικό μερίδιο στο εξαγωγικό καλάθι της χώρας κατέχει και το ελαιόλαδο. Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ), στην αμερικανική ήπειρο εξάγονται 10.000 τόνοι ελαιολάδου αξίας 68 εκατ. ευρώ. Για να μετριαστούν οι απώλειες από τους δασμούς -αν δεν υπάρχει εξαίρεση- στελέχη του κλάδου επισημαίνουν στον «Ε.Τ.» ότι θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία σε όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας, δηλαδή παραγωγούς, εισαγωγείς, εξαγωγείς και διανομείς, ώστε να μειώσουν το ποσοστό κέρδους τους. Παράλληλα, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν και τον ανταγωνισμό από τρίτες χώρες εκτός Ε.Ε., όπως η Τουρκία και η Τυνησία, οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν αυξήσει σημαντικά την παραγωγή τους, αλλά και τις εξαγωγές τους προς τις ΗΠΑ.

Σε κάθε περίπτωση, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις ζητούν την παρέμβαση της Πολιτείας ώστε να διαπραγματευτεί με την κυβέρνηση των ΗΠΑ σε διμερές επίπεδο, προκειμένου να μετριαστούν οι επιπτώσεις από την επιβολή των δασμών.

Στο μεταξύ, οι εξαγωγείς δηλώνουν ότι θα πρέπει να «ξεκλειδώσουν» και νέες αγορές, όπως για παράδειγμα οι αραβικές χώρες ή η Ιαπωνία και ο Καναδάς, προκειμένου να έχουν εναλλακτικές σε περίπτωση που η κατάσταση με τις ΗΠΑ εξελιχθεί χειρότερα από ό,τι αναμένουν.

eleftherostypos.gr