Οι μεγάλες επενδύσεις και οι κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις που θα κρίνουν την απορρόφηση 14,7 δισ. ευρώ έως τον Αύγουστο του 2026

Κείμενο: Γεώργιος Σαρρής

Στην πιο απαιτητική φάση του προγράμματος «Ελλάδα 2.0» (του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δηλαδή, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε.), εισέρχεται η κυβέρνηση. Από το συνολικό πακέτο των 36 δισ. ευρώ, απομένουν να εκταμιευθούν τα 14,7 δισ., με τη χώρα να έχει μπροστά της ένα εξαιρετικά πυκνό χρονοδιάγραμμα, αφού μέχρι τις 20 Αυγούστου 2026, δηλαδή σε ακριβώς έναν χρόνο, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί 194 προαπαιτούμενα ορόσημα και στόχοι, ώστε να εξασφαλιστεί η πλήρης απορρόφηση των πόρων.

Ήδη, με την κατάθεση του έκτου αιτήματος πληρωμής, η Ελλάδα έχει πετύχει την ολοκλήρωση του 47,9% των οροσήμων, ξεπερνώντας κατά πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 33%. Ωστόσο, το υπόλοιπο 52,1% δεν είναι απλές διοικητικές ενέργειες όπως συνέβαινε εν πολλοίς μέχρι τώρα: πρόκειται πλέον κυρίως για μεγάλα επενδυτικά έργα και σύνθετες μεταρρυθμίσεις που απαιτούν συντονισμό πολλών φορέων και αυστηρή τήρηση προθεσμιών.

Οι μεγαλύτερες ευθύνες κατανέμονται εκ των πραγμάτων στα υπουργεία που έχουν μπροστά τους και τα περισσότερα ορόσημα. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πρέπει να ολοκληρώσει 33, η Ψηφιακή Διακυβέρνηση 24, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών 23, ενώ Υγείας και Υποδομών έχουν από 15 το καθένα. Ακολουθούν Ανάπτυξης και Κοινωνικής Συνοχής με 14 ορόσημα και το υπουργείο Εργασίας με 9.

Τα έργα-κλειδιά

Από τις συνολικά εκατοντάδες παρεμβάσεις, δώδεκα είναι αυτές που χαρακτηρίζονται «εμβληματικές» και θεωρούνται κρίσιμες για την επιτυχία του σχεδίου. Σε αυτές περιλαμβάνονται:

– Η παράδοση του αυτοκινητοδρόμου Ε-65 στο τμήμα Τρίκαλα – Εγνατία Οδός, που θα συνδέσει τη Δυτική Θεσσαλία με τη Βόρεια Ελλάδα και θα μειώσει σημαντικά τους χρόνους μετακίνησης.

– Η ανακαίνιση 80 νοσοκομείων και 156 κέντρων υγείας σε όλη τη χώρα, με στόχο τη βελτίωση των υποδομών και την αναβάθμιση του εξοπλισμού.

– Η εγκατάσταση 39.194 διαδραστικών συστημάτων μάθησης σε σχολικές αίθουσες, αναβαθμίζοντας την εκπαιδευτική εμπειρία με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία.

– Η εκτέλεση προσεισμικών ελέγχων σε 21.970 κτίρια, συνοδευόμενη από ανάπτυξη επιγραμμικού συστήματος για την καταγραφή και αποθήκευση των δεδομένων σε υπολογιστικό νέφος, ώστε να υπάρχει άμεση πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες σε περίπτωση ανάγκης.

– Η κυκλοφορία συνολικά 425 ηλεκτρικών λεωφορείων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, που θα μειώσει τις εκπομπές ρύπων και θα ανανεώσει τον στόλο των αστικών συγκοινωνιών. Να σημειωθεί πως αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν ήδη 350 υπερσύγχρονα ηλεκτρικά οχήματα (240 από αυτά εξυπηρετούν τα δρομολόγια της Αθήνας και 110 της Θεσσαλονίκης), ανανεώνοντας με αυτό τον τρόπο τον στόλο της ΟΣΥ έχοντας βελτιώσει την καθημερινότητα στις αστικές συγκοινωνίες.

– Η ολοκλήρωση σημαντικών σιδηροδρομικών έργων, όπως τα τμήματα «Δομοκός – Κραννώνας» και «Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα», η γραμμή Πηλίου και η αποκατάσταση οδικών δικτύων σε 200 σημεία της Θεσσαλίας, της Στερεάς Ελλάδας και της Εύβοιας, που υπέστησαν ζημιές από φυσικές καταστροφές.

– Οι παρεμβάσεις ασφάλειας σε 13 περιφερειακά αεροδρόμια, με αναβαθμίσεις που θα ενισχύσουν την ασφάλεια πτήσεων και τη λειτουργικότητα.

– Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Δικαιοσύνης, με αναβάθμιση του συστήματος τήρησης αρχείων και των πληροφοριακών υποδομών σε πολιτικά και ποινικά δικαστήρια, το Ελεγκτικό Συνέδριο και το Εθνικό Ποινικό Μητρώο, ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και να ενισχυθεί η διαφάνεια.

– Η αποκατάσταση ζημιών ύψους 500 εκατ. ευρώ από την κακοκαιρία «Daniel», που έπληξε υποδομές και περιουσίες σε Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα.

– Η ολοκλήρωση του έργου επικοινωνιών «THORAX» για τις Ένοπλες Δυνάμεις, που θα αναβαθμίσει τις στρατιωτικές δυνατότητες επικοινωνίας.

– Η ενίσχυση των εναέριων μέσων πολιτικής προστασίας με 2 ελικόπτερα πολλαπλών χρήσεων για ιατρικές αποστολές, 2 πυροσβεστικά ελικόπτερα, 1 ελικόπτερο για μεταφορά ομάδων διαχείρισης κρίσεων, 8 αμφίβια πυροσβεστικά αεροσκάφη Air Tractor για νησιωτικές περιοχές, καθώς και αναβαθμίσεις 2 Super Puma και 3 αεροσκαφών επιτήρησης.

– Η χορήγηση ειδικών καρτών αναπηρίας σε 550.000 δικαιούχους, που θα διευκολύνουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες και παροχές.

Οι θεσμικές αλλαγές

Στον τομέα των μεταρρυθμίσεων, η πρόοδος είναι μεγαλύτερη (68,5% των οροσήμων έχει ολοκληρωθεί), όμως και εδώ υπάρχουν δώδεκα παρεμβάσεις που θεωρούνται καθοριστικές:

– Η έγκριση ειδικών χωροταξικών πλαισίων για ΑΠΕ, τουρισμό και βιομηχανία, που θα καθορίσουν την κατεύθυνση ανάπτυξης για τις επόμενες δεκαετίες.

– Η θέσπιση νομικού πλαισίου για δέσμευση, χρήση και αποθήκευση CO₂, που θα συμβάλει στους στόχους μείωσης εκπομπών.

– Η εκπόνηση της Εθνικής Στρατηγικής Στέγασης για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.

– Η πλήρης ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, έργο που θα διασφαλίσει την ασφάλεια συναλλαγών ακινήτων και την προστασία της δημόσιας περιουσίας.

– Η δημιουργία του εργοστασίου τεχνητής νοημοσύνης «Pharos», που θα προσφέρει πρόσβαση σε δεδομένα, υπολογιστικούς πόρους και εκπαίδευση σε νεοφυείς επιχειρήσεις και ΜΜΕ.

– Η ίδρυση της Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών.

– Η εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής για τις δημόσιες συμβάσεις 2021–2025, για πιο διαφανείς και αποδοτικές διαδικασίες.

– Η δημιουργία νέου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

– Η ολοκλήρωση του νέου δικαστικού χάρτη.

– Η μείωση των καθυστερήσεων στις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, με μηχανισμό επαναπροσδιορισμού δικασίμων πριν και μετά τους πλειστηριασμούς.

– Η οργανωτική μεταρρύθμιση του σιδηροδρομικού τομέα.

– Η θέσπιση πλαισίου για διπλή χρήση γης σε γεωργία και παραγωγή ηλιακής ενέργειας.

newsbeast.gr