Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Η τεχνολογία συναντά την πραγματικότητα και οι εργοδότες εφευρίσκουν νέα τεχνάσματα για να αποφύγουν τους ελέγχους

Κείμενο: Θανάσης Παπαδής

Η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας παρουσιάστηκε ως ένα αποφασιστικό βήμα προς τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη στην αγορά εργασίας. Η ιδέα ήταν απλή και λογική: κάθε εργαζόμενος να «χτυπά» την κάρτα του κατά την είσοδο και την έξοδο από την εργασία του, ώστε να καταγράφεται με ακρίβεια ο πραγματικός χρόνος απασχόλησης. Έτσι, το κράτος θα μπορούσε να ελέγχει φαινόμενα αδήλωτης ή υποδηλωμένης εργασίας, να περιορίζει την εισφοροδιαφυγή και να προστατεύει τόσο τους εργαζόμενους όσο και τις υγιείς επιχειρήσεις.

Στην πράξη, όμως, το μέτρο αυτό φαίνεται να ενεργοποίησε την πιο γνώριμη πλευρά της ελληνικής πραγματικότητας: τη συνεχή αναζήτηση «παραθύρων» και τρόπων παράκαμψης των κανόνων. Όπως αποδεικνύεται, δεν είναι λίγοι οι εργοδότες που επινοούν πρωτότυπους τρόπους για να «ξεγελάσουν» το σύστημα, παρουσιάζοντας μια ψευδή εικόνα τήρησης της νομοθεσίας.

Εφευρετικότητα στην υπηρεσία της παρανομίας

Οι μέθοδοι που έχουν εντοπιστεί είναι πολλές και ποικίλες:

Σούπερ μάρκετ με πανελλαδικό δίκτυο έχει φτάσει στο σημείο να αναθέτει στους προϊσταμένους των καταστημάτων να «προσαρμόζουν» το ωράριο των υπαλλήλων ώστε να φαίνεται ότι όλοι εργάζονται ακριβώς οκτώ ώρες ημερησίως. Στην πραγματικότητα, οι εργαζόμενοι μένουν 9 ή και 9,5 ώρες, χωρίς να καταγράφεται η υπερωρία.

Σε βιομηχανία επεξεργασίας κρέατος, οι εργαζόμενοι δηλώνουν είσοδο στις 8 το πρωί, ενώ βρίσκονται στη γραμμή παραγωγής από τις 6. Αντίστοιχα, η έξοδος δηλώνεται στις 4 το απόγευμα, ενώ στην πράξη αποχωρούν δύο ώρες αργότερα.

Σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, το φαινόμενο παίρνει άλλη μορφή: εργαζόμενοι πλήρους ωραρίου ασφαλίζονται ως «4ωροι». Με αυτόν τον τρόπο, οι εργοδότες μειώνουν σημαντικά τις ασφαλιστικές εισφορές, μεταφέροντας το κόστος στις πλάτες των ίδιων των υπαλλήλων και του ασφαλιστικού συστήματος.

Σε όλα αυτά τα σχήματα παραπλάνησης υπάρχει ένα κοινό στοιχείο: η σιωπή των εργαζομένων. Πολλοί αποφεύγουν να καταγγείλουν τις παρανομίες, είτε από φόβο για απόλυση είτε επειδή πιστεύουν ότι η καταγγελία δεν θα τους προστατέψει. Έτσι, το φαινόμενο συντηρείται, αναπαράγεται και βαθαίνει.

Η επέκταση του μέτρου και τα πρώτα αποτελέσματα

Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας

Από τις 26 Ιουνίου 2025, το Υπουργείο Εργασίας προχώρησε στην πιλοτική επέκταση της ψηφιακής κάρτας σε περίπου 350.000 επιπλέον εργαζομένους, που απασχολούνται σε νέους κλάδους όπως το χονδρικό εμπόριο, η ενέργεια, ο χρηματοπιστωτικός τομέας, καθώς και σε διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες του τουρισμού. Η πλήρης εφαρμογή του μέτρου σε αυτούς τους κλάδους έχει προγραμματιστεί για τις 3 Νοεμβρίου 2025.

Με αυτή την προσθήκη, το σύνολο των εργαζομένων που καλύπτονται πλέον από την ψηφιακή κάρτα ανέρχεται σε 1,85 εκατομμύρια άτομα — ένα μέγεθος που αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό μέρος του ιδιωτικού τομέα.

Τα στοιχεία που μιλούν από μόνα τους

Παρά τις μεθοδεύσεις ορισμένων εργοδοτών, τα δεδομένα του πληροφοριακού συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» δείχνουν πως η εφαρμογή του μέτρου αρχίζει να αποδίδει καρπούς. Μέσα σε έναν χρόνο, οι καταγεγραμμένες υπερωρίες αυξήθηκαν κατά 78% συνολικά. Το πιο εντυπωσιακό, όμως, είναι το παράδειγμα του τουριστικού κλάδου, όπου οι καταχωρημένες υπερωρίες εκτινάχθηκαν κατά 1.105%, δείχνοντας ότι οι ώρες που παλαιότερα «χάνονταν» τώρα αποτυπώνονται επίσημα.

Η ψηφιακή κάρτα εργασίας δεν είναι απλώς ένα τεχνολογικό εργαλείο· είναι μια δοκιμασία νοοτροπίας. Η επιτυχία της εξαρτάται όχι μόνο από την αυστηρότητα των ελέγχων, αλλά και από τη βούληση κράτους, εργοδοτών και εργαζομένων να σεβαστούν το πνεύμα του νόμου.

Όσο η πολιτεία ενισχύει τους ελέγχους και κάνει πιο αυστηρές τις κυρώσεις, τόσο περισσότερο θα αναδεικνύεται η αξία ενός συστήματος που μπορεί να προσφέρει ίσους όρους για όλους. Ωστόσο, η εμπειρία δείχνει ότι κάθε νέα προσπάθεια διαφάνειας φέρνει και νέα μορφή «πονηρίας». Το αν η τεχνολογία θα καταφέρει τελικά να υπερισχύσει της ανθρώπινης ευρηματικότητας, μένει να φανεί στα επόμενα χρόνια.

newsbeast.gr