Το «καλάθι» του Πρωθυπουργού για αγρότες, νέους και κατοίκους της ελληνικής περιφέρειας

Ρεπορτάζ – ανάλυση: Στέφανος Μίντζας 

Με επίκεντρο την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος και την τόνωση της ζωής στην επαρχία, το «καλάθι» μέτρων που παρουσίασε ο Πρωθυπουργός στη 89η ΔΕΘ στοχεύει σε τρεις πυλώνες: νέους έως 30 ετών, αγρότες/πρωτογενή τομέα και κατοίκους μικρών οικισμών & ακριτικών νησιών. Ακολουθούν τα βασικά, με το «τι αλλάζει», «ποιοι κερδίζουν» και «πότε».

1) Νέοι: μηδενικός φόρος έως 25, χαμηλός φόρος έως 30

Τι αλλάζει

0% φόρος εισοδήματος για εργαζόμενους έως 25 ετών με εισόδημα έως 20.000€.

9% φορολογικός συντελεστής (αντί 22%) για 25–30 ετών για πέντε έτη.

Τι σημαίνει στην πράξη

24χρονος με 15.000€: όφελος ~1.283€/έτος.

24χρονος με 20.000€: όφελος ~2.480€/έτος.

27χρονη επαγγελματίας με 20.000€: όφελος ~1.300€/έτος.

Γιατί έγινε

Ελάφρυνση στο ξεκίνημα της σταδιοδρομίας, αντιμετώπιση «διαρροής εγκεφάλων» και κίνητρο για δηλωμένη εργασία.

Πότε

Εφαρμογή με το νέο φορολογικό πλαίσιο (από το 2026, εκτός αν οριστεί νωρίτερα από το οικονομικό επιτελείο στη νομοθέτηση).

2) Αγρότες & πρωτογενής τομέας: χρηματοδοτικά εργαλεία και θεσμική «καθαρότητα»

Τι αλλάζει/έρχεται

Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας: ενεργοποίηση από 2026 για κεφάλαια κίνησης/επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα.

Ειδικά χωροταξικά για ιχθυοκαλλιέργειες (διευκόλυνση αδειοδοτήσεων/επενδύσεων).

Εξυγίανση ΟΠΕΚΕΠΕ: ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων και ενίσχυση αξιοπιστίας στις πληρωμές.

Οριζόντιες ελαφρύνσεις που «πιάνουν» και τους αγρότες

Μείωση φορολογικών συντελεστών (πλην εισαγωγικού 9%) κατά 2 μ.μ.

Μείωση τεκμηρίων ~30% για κατοικίες/οχήματα.

Επενδυτικά κίνητρα: διπλάσια έκπτωση δαπανών για επενδύσεις σε άμυνα/κατασκευή οχημάτων (έως 150 εκ.€ συνολικά)—ωφέλιμο για μεταποίηση/αγροτεχνία όπου υπάρχει διασύνδεση.

Πότε

2026 και μετά για το νέο Ταμείο, σταδιακά για τις φοροελαφρύνσεις με την ψήφιση του φορολογικού.

3) Περιφέρεια: ΕΝΦΙΑ-«ανάσα» στα χωριά, ΦΠΑ-ασπίδα στα νησιά

Τι αλλάζει

ΕΝΦΙΑ στην κύρια κατοικία σε χωριά <1.500 κατοίκων: -50% το 2026 και κατάργηση το 2027.

Μείωση ΦΠΑ κατά 30% στα ακριτικά νησιά <20.000 κατοίκων (επέκταση πέρα από τα λίγα νησιά που ήδη είχαν χαμηλό ΦΠΑ).

Διεύρυνση επαγγελματικών κριτηρίων για ελ. επαγγελματίες σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους (φορολογικές διευκολύνσεις).

Γιατί έγινε

Αντιστροφή της αποψίλωσης της υπαίθρου, μείωση κόστους κατοικίας/ζωής, ενίσχυση νησιωτικότητας και τοπικής οικονομίας.

Πότε

ΕΝΦΙΑ: 2026–2027. ΦΠΑ: με ειδική νομοθετική ρύθμιση εντός δημοσιονομικών/ευρωπαϊκών κανόνων.

4) Συμπληρωματικές ρυθμίσεις με άμεση επίδραση στο κόστος ζωής

Μόνιμη επιστροφή «ενός ενοικίου» κάθε Νοέμβριο στους ενοικιαστές.

Ενοίκια (ιδιοκτήτες): νέος ενδιάμεσος συντελεστής 25% για έσοδα 12.000–24.000€ (αντί απότομου άλματος στο 35%).

Στέγη/προσφορά κατοικιών:

Παράταση απαγόρευσης νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στο κέντρο της Αθήνας και το 2026.

Τριετής απαλλαγή φόρου για εκμίσθωση «κλειστών» σπιτιών.

Προγράμματα «Σπίτι μου ΙΙ», «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» και Κοινωνική Αντιπαροχή.

2.000 νέα διαμερίσματα σε ακίνητα ΥΠΕΘΑ (Μοσχάτο, Ζιάκα/Θεσσαλονίκη, Μανουσογιαννάκη/Πάτρα): 25% για στελέχη ΕΔ, 75% για πολίτες χωρίς πρώτη κατοικία.

Ποιοι κερδίζουν περισσότερο

Νέοι που μπαίνουν νωρίς στην αγορά: άμεση ελάφρυνση μισθού 1–2 μηνών/έτος.

Νοικοκυριά με παιδιά: κλιμακωτές μειώσεις συντελεστών ανά τέκνο.

Κάτοικοι μικρών χωριών/ακριτικών νησιών: ΕΝΦΙΑ-μηδέν το 2027 & φθηνότερη κατανάλωση/υπηρεσίες από ΦΠΑ.

ΜΜΕ/αγροτικές εκμεταλλεύσεις: πρόσβαση σε χρηματοδότηση, μείωση κόστους ενέργειας/επενδύσεων.

Χρονοδιάγραμμα – τι να περιμένουμε

2025–αρχές 2026: ψήφιση και εξειδίκευση φορολογικών κλιμάκων/ειδικών συντελεστών.

2026:

Έναρξη -50% ΕΝΦΙΑ στα χωριά <1.500 κατ.

Ενεργοποίηση Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας.

Παράταση απαγόρευσης νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στο κέντρο Αθηνών.

2027: Κατάργηση ΕΝΦΙΑ (κύρια κατοικία) στα χωριά <1.500 κατ.

Κρίσιμες εκκρεμότητες εφαρμογής

Νομοθέτηση & εγκύκλιοι: σαφήνεια για όρια εισοδημάτων/κριτήρια ηλικίας, μεταβατικές ρυθμίσεις.

Συντονισμός με ΕΕ για μειωμένο ΦΠΑ στα νησιά (περιθώρια κρατικών ενισχύσεων/φορολογικής εναρμόνισης).

Διοικητική ικανότητα (ΟΠΕΚΕΠΕ, αδειοδότηση/χωροταξικά): ταχύτερες διαδικασίες, διαφάνεια.

Αγορά κατοικίας: επάρκεια προσφοράς ώστε οι ελαφρύνσεις να μην «τρώγονται» από αυξήσεις ενοικίων.

Συμπέρασμα:

Το «καλάθι» είναι έντονα κοινωνικό (νέοι, οικογένειες), περιφερειακό (χωριά & νησιά) και αναπτυξιακό (ΜΜΕ, αγροτικός τομέας). Το πόσο «γεμάτο» θα μείνει στην πράξη θα κριθεί από την ταχύτητα νομοθέτησης, την αποτελεσματική στόχευση και την ικανότητα εφαρμογής χωρίς γραφειοκρατικές καθυστερήσεις.